آرمن ساروخانیان
روزنامه‌نگار ورزشی
تراکتور به لطف بردهای اخیرش توانسته به رده پنجم صعود کند و امیدوار است که با بردن فولاد به بالای جدول نزدیک‌تر شود. صعود تیم تبریزی به لطف تدابیر پاکو خمس به دست آمد که تیم را در میانه راه از قربان بردیف تحویل گرفت. تغییر چیدمان و مدل بازی تیم در میانه فصل کار آسانی نبود، ولی ریسک مربی اسپانیایی جواب داد و تراکتور در همین زمان کوتاه توانسته فوتبال پرفشار را بیاموزد و در زمین پیاده کند.
زنوزی در سال‌های گذشته مربیان خارجی زیادی را استخدام کرده، ولی بعد از تونی اولیویرا که تا آستانه قهرمانی لیگ برتر پیش رفت، دستاورد بردیف و خمس نسبت به مربیانی مثل توشاک، دنیزلی و ساغلام چشمگیرتر بوده و تفکرات‌شان در کوتاه‌مدت در بازی تیم تأثیر قابل توجهی گذاشت.
تراکتور فصل گذشته روی پله سیزدهم ایستاد و حضور در رده پنجم به معنی پیشرفت قابل توجه آنهاست. این در حالی است که خمس برای پیاده کردن مدل بازی دلخواهش نیاز به مهره‌هایی دارد که در فهرست فعلی غایبند و برای تکمیل تیمش مجبور شده رضا اسدی را از خط میانی به خط حمله ببرد. اگر خمس برای فصل بعد حفظ شود و باشگاه بتواند تیم را تقویت کند، در آن صورت تراکتور می‌تواند رقیبی جدی برای مدعیان قهرمانی باشد. شاید این مربی اسپانیایی همان گمشده تراکتور است که می‌تواند آرزوی قدیمی قهرمانی در لیگ را برآورده کند.

 

سعید زاهدیان
خبرنگار ورزشی
مطرح شدن نام پاکو خمس به‌عنوان گزینه سرمربی تیم‌ملی را از دو زاویه می‌شود نگاه کرد؛ نخست اینکه او گزینه مدیربرنامه‌هاست و در این روزها که تیم‌ملی ایران در پی جانشین برای کی‌روش است، هر روز یک نام جدید مطرح می‌شود. اما از زاویه دیگر می‌شود به عملکرد او در تراکتور نگاه کرد که در این مدت موفقیت‌های نسبی کسب کرده و همین موضوع باعث شده تا بخشی از مدیران فدراسیون علاقه‌مند به حضور او در تیم‌ملی باشند.
وقتی به کنفرانس مطبوعاتی این مربی پیش از بازی با فولاد نگاه می‌کنیم، این مربی را حرفه‌ای می‌بینیم.
 او در واکنش به شایعه حضورش در تیم‌ملی جملاتی را می‌گوید که برای خودش و تیمش حاشیه‌ساز نشود و تمرکزش از بین نرود. حرف‌های خمس را بخوانیم: «خیلی خوشحالم که با وجود حضور اندک در فوتبال ایران، چنین خبری منتشر شده است. تجربه کافی را دارم که چنین اخباری تمرکزم را به هم نزند و اینکه معتقدم مربیانی در ایران هستند که خیلی بیشتر از من زحمت کشیده‌اند و می‌توانند گزینه تیم ملی باشند.»
او یک مربی حرفه‌ای است و می‌داند که اگر از این خبر هیجان‌زده شود و تمایل خود به نیمکت تیم‌ملی را علنی کند، آواری از انتقاد روی سرش خراب می‌شود و مربیان ایرانی که تعدادی از آنها خودشان را مستحق هدایت تیم‌ملی می‌دانند علیه او موضع می‌گیرند. همین رفتار و حرف‌های او در کنار نتایج و روند رو به رشدی که در تراکتور داشته کافیست تا ما را متقاعد کند که «پاکو خمس» یک مربی خوب و حرفه‌ای برای فوتبال ایران است و کارش را بلد است.
این مربی در ابتدای حضورش تغییراتی در سیستم و شیوه بازی تراکتور ایجاد کرد؛ دست زدن به شیوه بازی تیمی که روی نوار موفقیت قرار داشت و با قربان بردیف در مسیر خوبی بود، شهامت زیادی می‌خواهد اما خمس شجاعت اعمال نظر و سلیقه‌اش را داشت و آرایش این تیم را از سه دفاع به دفاع 4نفره تغییر داد. تراکتور بی‌آنکه از این تغییر آسیب ببیند، هفته به هفته بهتر شد و نتایج و بازی‌های بهتری ارائه کرد.
او شاید بی‌‌ستاره‌ترین تیم تاریخ تراکتور در لیگ برتر را در اختیار دارد و با گروهی از بازیکنان گمنام و کم تجربه توانسته این تیم را به جمع مدعیان نزدیک کند. تحول خمس را می‌شود در بازی گرفتن از رضا اسدی دید؛ بازیکنی که در پرسپولیس ناکام مطلق بود، در تراکتور احیا شده و بخشی از موفقیت او نتیجه تفکرات بردیف است اما او بیشتر تحت تأثیر خمس توانسته در پست جدید خود گل‌های حساسی بزند و صدرنشین جدول گلزنان شود. تراکتور در نیم‌فصل نخست با این مربی اسپانیایی که شهرت و آوازه بسیاری از مربیان پیش از خود را ندارد به رتبه پنجم جدول رسیده و فاصله‌اش با صدرنشین را به 9 امتیاز رسانده است؛ اگر تراکتور با همین روال لیگ را ادامه دهد، مدعیان کسب سهمیه و 4 تیم بالای جدول باید احساس خطر کنند که تراکتور دوباره احیا شده و شاید در پایان لیگ، معادلات 4 تیم بالای جدول و حتی قهرمانی را عوض کند.

همایون شاهرخی
سرمربی اسبق تیم ملی فوتبال
وقتی کار یک مربی تمام شد، باید قدر زحماتش را بدانیم. فرقی ندارد چقدر زحمت کشیده است و ما به‌عنوان یک انسان باید به کسی که مربی تیم ملی بود و کار کرد خسته نباشید بگوییم. متأسفانه در جام جهانی نتیجه‌ای در حد نام ایران کسب نکردیم. باید در آینده شکل بهتری برای مسابقات داشته باشیم. کسانی که می‌گویند هنوز برای انتخاب سرمربی وقت داریم، متأسفانه می‌خواهند با فوتبال بازی کنند. واقعیت این است که همه تیم‌ها بعد از جام جهانی یا مربی‌شان را تغییر می‌دهند یا ادامه می‌دهند. بازی با کلمات خیلی راحت است و نباید فرار رو به جلو کنیم. آن کسانی که اینگونه صحبت می‌کنند، می‌خواهند در این فرصت و زمان کم فکر خودشان را به فوتبال و تیم ملی تحمیل کنند.
متأسفانه رسانه‌ها، بی‌رحمانه مربی ایرانی را می‌کوبند. در عین حال درباره مربی خارجی صبر و حوصله‌شان بیشتر است. مربی ایرانی زمان کمتری دارد و خیلی زود باید فکر خیلی چیزها را بکند. انتقاد از مربیان ایرانی خیلی بیشتر از مربیان خارجی است. ما مربیان ایرانی خوبی هم داریم. اینکه ملیت مربی از کدام کشور است زیاد مهم نیست. مهم‌تر از آن مدیریت در فوتبال است. فدراسیون فوتبال باید همه چیز را مدیریت کند.
در زمان گذشته مدیریت فوتبال ما آنقدر ضعیف بود که کارلوس کی‌روش فوتبال ما را می‌چرخاند و این باعث تأسف است. ما سال‌ها با مربیان خارجی کار کردیم و چه اشکالی دارد اکنون با مربی ایرانی کار کنیم؟ چه مدیریت و چه رسانه‌ها باید تمام قد از مربی ایرانی حمایت کنند. نباید به پاسپورت افراد نگاه کنیم. مراکش را نگاه کنید که با مربی وطنی‌اش به چهار تیم پایانی جام جهانی راه پیدا کرد و مربی‌اش را تمام قد حمایت کرد.
همه مربیان ایرانی با علم روز آشنا هستند اما متأسفانه خارجی پسند هستیم. بهترین مربی ایرانی با دو باخت ممکن است درگیر حاشیه شود یا کنار برود. درباره بازیکن ایرانی بخصوصی صحبت نمی‌کنم اما نیاز است به مربیان ایرانی فرصت بیشتری بدهیم. اگر دلمان را به حرف‌ها بسپاریم اتفاقی نمی‌افتد. میانگین سنی تیم ملی ما بالاست. با این تیم اگر در جام ملت‌ها موفق نشویم، وضعیت بحرانی می‌شود. باید با بازیکن جوان در مسابقات بین‌المللی پیش از جام جهانی شرکت کنیم. اگر هدفمان جام جهانی باشد باید تغییر نسل انجام دهیم. جوانان انگیزه بیشتری دارند و با آنها می‌شود نتیجه بهتری کسب کرد. باید از بهترین‌ها استفاده کنیم، حتی اگر این بازیکنان ۱۸، ۱۹ ساله باشند.

رسول مجیدی
خبر نگار
 دیروز صبح در یک جمع فوتبالی بحث تیم ملی داغ بود. من شنونده بودم. سرمربی تیم ملی برای شرکت در جام ملت‌های آسیا که چند ماه دیگر در قطر برگزار می‌شود، هنوز مشخص نیست و فدراسیون فوتبال هم گویی برایش این مسأله در اولویت نیست. در آن جمع فوتبالی یکی از دوستان ناگهان اسم پاکو خمس را به‌عنوان گزینه‌ای به دردبخور برای تیم ملی مطرح کرد. بقیه حضار برای دقایقی سکوت کردند. به فکر فرو رفتند. حتی می‌شد در چهره بعضی‌شان این را خواند که دارند با خود می‌گویند چرا به ذهن خودم نرسیده بود؟
وقتی پاکو خمس به ایران آمد، یکی از سایت‌های پربیننده برایش تیتر زد: «سرمربی تراکتور از لالیگا آمد» و بعد هم توضیح داد: «پاکو خمس سرمربی سابق رایو وایکانو و لاس پالماس به‌عنوان جانشین قربان بردیف انتخاب شد تا نخستین سرمربی اسپانیایی تاریخ تراکتور لقب بگیرد.»
حالا بعد از نزدیک به دو ماه از حضور خمس در تبریز قضاوت‌ها درباره او مثبت است.
وقتی دیروز عصر مسئول این صفحه سفارش یادداشت داد، موضوع خمس برایم جالب‌تر شد. بخصوص وقتی دیدم در همان روز روزنامه اسپانیایی آ.اس هم گزارشی درباره این سرمربی چاپ کرده با این تیتر: «پاکو خمس گزینه سرمربیگری تیم ملی ایران».
این روزنامه در سایتش نوشته بود: «به نظر می‌رسد هواداران و تصمیم‌گیرندگان در فوتبال ایران از سبک بازی تیم تراکتور و رشد تاکتیکی این تیم در هفته‌های اخیر شگفت‌زده شده‌اند و البته تراکتور تحت هدایت این سرمربی اسپانیایی توانسته در این مدت خود را به رده‌های بالای جدول برساند.» بعد هم اشاره به آمار خوب امتیازگیری این تیم تبریزی تحت هدایت خمس کرده بود.
این مربی اسپانیایی که سابقه کار در چند تیم مطرح اسپانیایی مثل رایو وایکانو، گرانادا و لاس پالماس را دارد، حالا موفق شده نشان دهد که یکی از راه‌های پیشرفت تاکتیکی فوتبال ایران همین حضور مربیان باتجربه اروپایی است که فوتبال را خوب می‌فهمند و هنوز آنقدر پیر نشده‌اند که فقط برای خوشگذرانی و دریافت پول چرب و نرم به ایران سفر کنند. آنها عطش کار دارند و این باعث پیشرفت فوتبال ما می‌شود. شاید خمس هم بدش نیاید که روزی به طور رسمی با او برای هدایت تیم ملی ایران صحبت شود. اگر بتواند خودش را به فوتبال ایران ثابت کند و برای ما آورده‌ای داشته باشد؛ چرا که نه؟ دست‌کم نه قراردادش نجومی است و نه با شرایط ایران و ماجرای پرداخت‌هایش غریبه است.
 

ایمان گودرزی
خبرنگار ورزشی
بعد از 6 سال قهرمانی سرخابی‌ها در لیگ برتر، این فصل دیگر مدعیان خود را تا بن دندان مسلح کردند تا بتوانند جایگاه را از تهرانی‌ها پس بگیرند. به جز سپاهان، فولاد خوزستان و گل‌گهر، تراکتور نیز این فصل را با ریخت و پاش آغاز کرد و برای نیمکتش سرمربی سابق زنیت را در نظر گرفت. انتظار می‌رفت تبریزی‌ها یکی از مدعیان اصلی فصل باشند اما شروع ناامیدکننده با وجود هزینه‌های هنگفتی که برای این تیم شده بود هر هفته دورتر و دورتر به نظر می‌رسید تا جایی که باشگاه تصمیم گرفت به همکاری خود با بردیف پایان دهد و این بار نیمکت خود را به دست سرمربی اسپانیایی بدهد. پاکو خمس که سابقه هدایت تیم‌های لالیگایی را داشت به تبریز آمد تا حال و هوای فوتبال لاتین در لیگ برتر با حضور سرمربیان پرتغالی بیشتر از قبل احساس شود. تراکتوری که قبل از خمس روند سینوسی را پشت سر گذاشته بود بعد با سرمربی اسپانیایی روی دیگر خود را به لیگ نشان داد، حالا با حضور در رتبه پنجم بعد از 17 هفته موفق شد خودش را به جمع 5 تیم برتر برساند و حتی به جز کسب سهمیه گوشه چشمی به صدر نیز داشته باشد. از طرف دیگر پاکو خمس بعد از عملکرد بسیار خوبی که داشت و همچنین وضعیت نامشخص تیم ملی ایران، به یکی از گزینه‌های جایگزینی کارلوس کی‌روش تبدیل شد؛ شایعه‌ای که تا این لحظه نه تأیید شده و نه تکذیب.
 

امیررضا همایون
خبرنگار ورزشی
یکی از سرمربیان خارجی که حوالی جام جهانی قطر به فوتبال ایران آمد، پاکو خمس اسپانیایی بود؛ مربی که سابقه درخشانی در لالیگا داشت و به‌عنوان جانشین قربان بردیف که فوتبال ایران را به مقصد سوچی روسیه ترک کرده بود، به تبریز آمد. بدون تردید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد خمس در این مدت کوتاه با این تیم نتایج خوبی کسب کند و حتی گزینه هدایت تیم ملی فوتبال ایران هم بشود. کسب این نتایج مطلوب در این مدت کوتاه نشان می‌دهد که محمدرضا زنوزی مالک تی‌تی‌ها برخلاف انتخاب‌های فصول گذشته که با انتقاد بسیاری همراه بود، این بار انتخاب درستی داشته، انتخابی که به نظر می‌رسد تراکتور را به انتظاری که هواداران از این تیم دارند نزدیک کند یا شاید هم برخی از آنها را محقق کند.
شاگردان پاکو خمس که در هفته‌های اخیر عملکرد خوبی داشته‌اند، این هفته هم در یک بازی سخت به مصاف شاگردان جواد نکونام می‌روند، مسابقه‌ای که برای هر دو تیم سرنوشت‌ساز است و می‌تواند عیار تیم تحت هدایت پاکو خمس را نشان بدهد؛ مسابقه‌ای که در تبریز برگزار می‌شود و باید منتظر ماند و دید خمس و شاگردانش چه نتیجه‌ای در این مسابقه کسب می‌کنند.
به هر حال و بدون توجه به نتیجه بازی این تیم مقابل فولاد می‌توان گفت انتخاب خمس درست‌ترین انتخاب زنوزی در این چند سال است، انتخابی که آنها را از فرش به عرش رساند و در قامت یک مدعی تازه معرفی کرد. تیمی که حالا با خمس فوتبال متفاوتی را ارائه می‌دهد.