سعید زاهدیان - از رایکوف تا ایوویچ، از کی‌روش تا بلاژویچ و برانکو، شفر، دنیزلی، کالدرون، استراماچونی، آری‌هان و حالا مورایس و ساپینتو؛ این فهرست تقریباً بزرگترین مربیانی که به فوتبال ایران آمده‌اند را نشان می‌دهد اما خروجی آنها چیست؟ این مربیان بزرگ چه آورده‌ای برای ما داشتند و فوتبال ایران متأثر کدامیک از این مربیان است؟ با قاطعیت می‌توان گفت که جز نتایج مقطعی در تیم‌ ملی و باشگاه‌ها، فوتبال ایران متأثر از این مربیان نیست چون انتخاب آنها با فلسفه و برنامه خاصی صورت نگرفته و تنها برای کسب نتیجه و چند برد به ایران آمده‌اند و در میان آنها مربیان که به نتیجه رسیده‌اند، موفق و خوب در ذهن اهالی فوتبال حک شده است؛ بی‌آنکه ببینیم فوتبال ایران متأثر از این مربیان رشد کرده یا افول داشته است. در مورد رایکوف که چیزی نمی‌توانم بنویسم اما ایویچ را به‌خاطر دارم که در همان مدت کوتاه تأثیر عمیقی بر تیم ‌ملی ایران گذاشت و نسل 98 متأثر از اوست اما عمر مربیگری او آنقدر کوتاه بود که به جام جهانی نرسید و اخراج او جز افسوس برای ما چیزی نداشت. شاید اگر او مدت بیشتری هدایت ایران را برعهده می‌گرفت، نسل 98 در مربیگری هم به موفقیت‌های بیشتر و بزرگتری می‌رسید. مدیران فوتبال ایران فارغ از اینکه یک مربی می‌تواند چه آموزه‌هایی برای بازیکنان ایرانی داشته باشد، تنها برای برد و باخت مربی انتخاب کرده‌اند و عمر خودشان گاهی از عمر مربی کوتاه‌تر بود و حتی نتوانستند با مربی مورد نظر خود به نتیجه دلخواه برسند. فوتبال کره سال‌ها در انحصار مربیان هلندی بود؛ آنها برنامه بلند مدت خود را با هیدینک شروع کردند و در جام جهانی ‌2022 به‌رغم تمام حوادث داوری و اتفاقات، به جمع 4 تیم برتر رسیدند که برای مسئولان فوتبال کره مطلوب بود؛ ادووکات و پیم‌وربیک بعد از هیدینک مسئولیت تیم‌ ملی کره را در اختیار گرفتند و در امتداد مربی قبلی حرکت کردند و فوتبال کره برای سال‌ها متأثر از مدل هلندی آنها بود. این اتفاق در ایران هرگز رخ نداد و کارلوس کی‌روش سرمربی سابق تیم‌ ملی پرتغالی و رئال مادرید، در ایران مخالفان بزرگی داشت و مربیان ایرانی با او تعامل خوبی نداشتند و اگر جواد نکونام را که بازیکن تیم کی‌روش بود کنار بگذاریم، هیچ‌ فردی در فوتبال ایران به این مربی نزدیک نشد تا با مفاهیم تازه‌تری در فوتبال آشنا شود. در مورد سایر مربیان اتفاق کی‌روش تکرار شده؛ سابقه ندارد در فوتبال یک مربی روی یک گروه یا یک نسل از فوتبال تأثیر بگذارد و سال‌ها درباره‌ او و چیزهای تازه‌ای که به ایران آورد، بحث شود. حالا ساپینتو و مورایس به ایران آمده‌اند که هر دو مربی چهره‌های شناخته شده‌ای هستند اما براساس روال سابق قابل پیش‌بینی است که از آنها هم استفاده‌ای جز کسب نتیجه نخواهیم داشت و بعد از یکی، دو سال بی‌آنکه بدانیم فلسفه کاری آنها چه بود، با آنها وداع می‌کنیم!
 

آرمن ساروخانیان     
ژوزه مورایس، انتخاب سپاهان برای جانشینی نویدکیا روی کاغذ کارنامه خوبی دارد. دو قهرمانی لیگ کره، یک قهرمانی لیگ عربستان و دستیاری مورینیو در پورتو، اینتر، رئال مادرید و چلسی برای هر مربی سابقه قابل توجهی است، ولی بررسی جزئیات این قهرمانی‌ها می‌تواند نقاط تاریک‌تر کارنامه‌اش را هم روشن کند.
مورایس بعد از دو قهرمانی متوالی با جونبوک در بهار سال 2021 به‌عنوان سومین مربی فصل الهلال روی این نیمکت نشست، در حالی که آبی‌پوشان ریاض در فاصله پنج هفته به پایان فصل، هم‌امتیاز با الشباب و به‌دلیل تفاضل گل بهتر صدرنشین بودند.
به همین بهانه جان دردن، فوتبال‌نویس مشهور آسیا در گزارشی درباره این مربی پرتغالی در «عرب نیوز» نوشت: «او در آخرین مأموریتش دو قهرمانی متوالی در لیگ کره به دست آورد، ولی این موفقیت آنقدر که به نظر می‌رسد درخشان نبود. هر دو قهرمانی جونبوک در آخرین لحظات و با استفاده از لغزش اولسان به دست آمد. در هر دو سال اولسان تیم بهتری از جونبوک بود، ولی در انتهای مسیر جا ماند و جونبوک آماده بود که از آن بهره ببرد. جونبوک پرهزینه‌ترین باشگاه کره است، بالاترین دستمزدها را می‌پردازد و از آنها انتظاری جز قهرمانی نمی‌رود. 6 قهرمانی این تیم در 7 فصل گذشته هم این را تأیید می‌کند و تنها فصلی که در این میان قهرمان نشد به‌دلیل کسر 9 امتیاز بود. البته قهرمانی هر لیگی بدون توجه به بودجه صرف شده و انتظارات یک موفقیت محسوب می‌شود و ذهنیت برتری‌جویی جونبوک بیشتر از اولسان بود. با این حال در آسیا همیشه سؤالات زیادی مطرح می‌شود و می‌توان گفت که جونبوک با مورایس پایین‌تر از انتظارات بود.»
دردن در ادامه به ناکامی آسیایی جونبوک با مورایس اشاره کرده و نوشته است: «جونبوک با دو قهرمانی آسیا، سابقه زیادی در قاره دارد و همیشه لیگ قهرمانان را جدی گرفته است. آنها قبل از قهرمانی کره موفق شدند به قهرمانی آسیا برسند. جونبوک در دور دوم لیگ قهرمانان سال 2019 مقابل شانگهای در ضربات پنالتی شکست خورد و کنار رفت. این یک نتیجه ناامیدکننده بود، ولی وضعیت در سال 2020 بدتر شد و جونبوک حتی نتوانست از مرحله گروهی صعود کند. این بدترین عملکرد آسیایی این تیم از سال 2012 محسوب می‌شود.»
مورایس در نهایت توانست الهلال را با اختلاف 4 امتیاز نسبت به الشباب به قهرمانی لیگ عربستان برساند، ولی مدیران این تیم ترجیح دادند برای فصل آینده سراغ لئوناردو ژاردیم مشهور بروند و این مربی به کمک خریدهای گرانقیمت توانست فاتح لیگ قهرمانان آسیا شود.
با همه اینها مورایس مربی سرد و گرم چشیده‌ای است و با توجه به سابقه فعالیت در یمن، عربستان و کره می‌تواند خیلی زود با محیط کار در سپاهان سازگار شود، ولی او بر خلاف جونبوک و الهلال این بار مدافع عنوان قهرمانی را تحویل نگرفته و کار سخت‌تری برای رسیدن به جام دارد.

 

ایمان شیرازی
پای پرتغالی‌ها دوباره به فوتبال ایران باز شده؛ با ژوزه مورایس و ریکاردو ساپینتو.
 سابقه حضور مربیان پرتغالی در فوتبال ایران بسیار زیاد است.
 از تیم‌های باشگاهی گرفته تا تیم ملی ایران بارها هدایت تیم‌های ایرانی را پرتغالی‌ها بر عهده داشته‌اند. سابقه نسبتاً طولانی آنها در فوتبال ایران نشان می‌دهد که معمولاً‌ پرتغالی‌ها افرادی با پرستیژ  و خصوصیات اخلاقی خاصی هستند. افرادی که به هیچ وجه زیر بار حرف زور نمی‌روند و به‌دنبال این هستند که همیشه حرف آخر را در تیم خودشان بزنند که بعضی وقت‌ها با رفتارهای عجیب و  غریبی نیز همراه می‌شود اما همیشه نظم و انضباط تیم برای آنها در اولویت قرار دارد.
یکی دیگر از نکات قابل توجه پرتغالی‌ها در فوتبال ایران سبک بازی آنهاست. برخلاف پیشینه‌ای که در تیم‌های خارجی دارند، وقتی پای آنها به فوتبال ایران باز می‌شود، سیستم و فلسفه آنها کاملاً تغییر می‌کند. مردانی که به نظر از ترس شکست و اخراج احتمالی تغییر مانیفست می‌دهند، به فوتبال تدافعی و بسته روی می‌آورند، به‌دنبال حفظ توپ هستند و هدف اول آنها در بازی همیشه گل نخوردن است. آنچه در مربیانی نظیر سرجیو در نفت آبادان، مانوئل ژوزه در پرسپولیس و حتی ایگناسیو در فولاد پیش از این دیده بودیم.
مورایس دستیار سابق مورینیو و سرمربی جدید سپاهان در تیم‌های قبلی خود همیشه سبکی هجومی را در بازی پیاده کرده است.
 حال باید دید هدایت زردپوشان طبق سنت همیشگی پرتغالی‌ها او را مجبور به بازی دفاعی می‌کند یا سبک خود را می‌تواند به فوتبال ایران تحمیل کند. چهره آرام مورایس این امید را می‌دهد که پرتغالی بی‌حاشیه‌ای را روی نیمکت زردهای اصفهان ببینیم. البته باید دید نقطه جوش آنها در فوتبال ایران به چه اندازه است.

مازیار فیروزی
اشتباه نکنید؛ مورایس دومین مربی پرتغالی است که روی نیمکت سپاهان می‌نشیند. 2 سال قبل میگوئل تکسیرا برای مدتی کوتاه سرمربی طلایی‌پوشان بود، اما به هر حال نام او آن بالا دیده می‌شود. در دوران پسامحرم حالا مورایسی به اصفهان آمده که کوله باری از تجربه است. از بنفیکا گرفته تا دستیاری در رئال مادرید، اینتر، چلسی و بعد از آن الهلال عربستان و چونبوک موتورز. افتخاراتش هم کم نیست و حالا کاری که باید کرد این است؛ استفاده از تجربه مرد پرتغالی.
سپاهان برنامه خودش را دارد و بدون شک مورایس را آورده تا مدعی قهرمانی باشد اما شکی وجود ندارد که عیار حضور چنین مربیانی کیفیت لیگ را بالا می‌برد. بی‌احترامی به هیچ کدام از مربیان ایرانی نشود اما می‌شود از مورایس یاد گرفت، از بردیف آموخت و ساپینتو را الگو قرارداد برای پیشرفت. تعارف که نداریم؛ هر زمان تعداد مربیان خارجی در لیگ برتر زیاد شده، کیفیت هم بالا رفته. نه فقط در فوتبال که در سایر رشته‌های ورزشی هم همین است.
والیبال را ببینید. از وقتی که ولاسکو و کولاکوویچ و... از ایران رفته‌اند، انگار که این رشته دارد یک سقوط آزاد را تجربه می‌کند. شاید در همه رشته‌ها به یکی مثل مورایس و ساپینتو نیاز است برای اینکه به ورزش این مملکت خدمت کنند. در کارهایی که زیاد تخصص کافی نداریم، راهکار همین است؛ استخدام بهترین‌ها برای بهتر شدن. سپاهان گام خوبی را برداشته و طبعاً اثرات حضور یکی مثل مورایس اگر امسال در این تیم دیده نشود، قطعاً تا سال‌های بعد خودش را نشان خواهد داد. مثل همان کاری که برانکو در پرسپولیس کرد، شفر در استقلال و کی‌روش در تیم ملی فوتبال.

 

فرخ حسابی     
سپاهان برای جبران ناکامی فصل یا فصل‌های گذشته دوباره رو به مربی اروپایی آورده است؛ این بار ژوزه مورایس مأموریت بازگرداندن طلایی‌پوشان به اوج را برعهده گرفته است. مربی‌ای که کارنامه موفق و رزومه پرباری را درکارنامه خود دارد و به نظر می‌رسد پتانسیل کسب موفقیت در صورت مهیا شدن شرایط و در اختیار داشتن ابزار مناسب را در اختیار دارد.
مورایس دهمین مربی خارجی روی نیمکت سپاهان است. از بین 9 مربی قبلی چند مربی مثل استانکو پوکله پوویچ، زلاتکو کرانچار و لوکا بوناچیچ در بیش از یک مقطع هدایت این تیم را برعهده داشتند.
نگاهی به عملکرد کلی مربیان خارجی نشان می‌دهد که این تیم عملکرد و سازگاری خوبی با تفکرات مربیان بیگانه و بویژه کروات‌ها داشته است. زلاتکو کرانچار با این تیم به قهرمانی لیگ و حذفی رسید و بوناچیچ هم دو قهرمانی جام حذفی و یک نایب قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا را برای این تیم به ارمغان آورد.
در همه این سال‌ها سپاهانی‌ها معمولاً به‌دنبال چهره‌هایی بوده‌اند که یا تجربه کار در ایران را داشته‌اند یا در کشورهای حوزه خلیج فارس یا دست‌کم در آسیا فعالیت کرده‌اند. کرانچار در شرایطی بحرانی و در حالی که تیم سپاهان بعد از دو قهرمانی با امیر قلعه‌نویی به بوناچیچ سپرده شده بود و نتایج ناامیدکننده‌ای کسب کرده بود، روی نیمکت این تیم نشست و توانست این تیم را متحول کند. او البته در دوره دوم حضور خود در سپاهان ناکام بود.
تجربه نشان داده سپاهان ابزار و امکانات لازم را هم در اختیار دارد و هم در صورت لزوم، فراهم می‌کند. مجموعه تمرینی، ورزشگاه اختصاصی و امکانات حرفه‌ای این باشگاه می‌تواند زمینه را برای شروع خوب یک مربی حرفه‌ای در این باشگاه فراهم کند.
نگرانی بزرگ هواداران زردها اما، شروع دیرهنگام فعالیت این تیم در نقل و انتقالات و جدایی مهره‌های کلیدی و سرشناس تیم است که شرایط این فصل را نسبت به فصول قبل برای سپاهانی‌ها متفاوت کرده است.
مورایس شاید بازیکنان خارجی خاصی را مد نظر داشته باشد و از این نظر بتواند به سپاهان کمک کند، در غیر این صورت روند جذب بازیکن برای مربی‌ای که با فوتبال ایران آشنا نیست به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد و مشاوران و مدیران باشگاه سپاهان باید در راه خرید بازیکنان داخلی بسیار هوشمندانه عمل کنند تا سرمایه‌گذاری باشگاه با رسیدن به هدف همراه باشد. کسب قهرمانی برای سپاهان با شرایط فعلی سخت به نظر می‌رسد مگر اینکه در روزهای آتی نقل و انتقالات، اتفاقات خوبی برای این تیم رقم بخورد. تقسیم کردن مربیان به داخلی و خارجی البته موضوعی کهنه و نخ‌نما شده است، اما تفاوت قیمت ارز و ریال، باعث می‌شود ناخودآگاه توجهات به سمت مربیانی که در هر شرایطی که گرانقیمت به نظر می‌رسند، بیشتر شود. آزمون سپاهان و مورایس می‌تواند چالشی متفاوت از همیشه برای این باشگاه در مسیر کار با مربیان خارجی باشد چرا که این پرتغالی، به نظر می‌رسد که جاه‌طلبی، انگیزه، رزومه و توانایی کسب موفقیت در میدان‌های بزرگ را دارد.

 

رسول مجیدی    
لیگ برتر فوتبال ایران در سال آینده یک تفاوت ویژه با گذشته خواهد داشت. دو مربی پرتغالی که اتفاقاً از جمله ستایشگران ژوزه مورینیو هستند، در لیگ ما صاحب تیم شده‌اند. دیروز مفصل درباره سا‌پینتو، سرمربی استقلال نوشتم و نوشتیم. او چند سال پیش در مصاحبه‌ای به صراحت گفته بود که شیفته مورینیو است و شانس این را داشته که یک هفته در اینتر و یک هفته در رئال از تمرینات او نوت‌برداری کند. حالا اما سرمربی جدید سپاهان، یک گام به مورینیو نزدیک‌تر است. او دستیار مورینیو بوده در اینترمیلان، در رئال مادرید. 2 بار در پورتو ،در چلسی. به معنای واقعی کوله‌باری ا‌ست از تجربه. گفته می‌شود مسئولیت آنالیز رقبا و هماهنگی درون کادرفنی با مورایس بوده. سرمربی جدید سپاهان در سال 2000 با مورینیو آشنا می‌شود. زمانی که ژوزه برای مدت کوتاهی سرمربی بنفیکا شد و مورایس مربی تیم‌های پایه و تیم ب این باشگاه بود. این آشنایی باعث می‌شود تا مورینیو وقتی به پورتو تیم رقیب بنفیکا می‌رود، از مورایس بخواهد در این تیم دستیارش شود. آن موقع هنوز فوتبالی‌ها نمی‌دانستند با چه مربی‌ای طرف هستند. مورایس در همان اولین سال حضور کنار مورینیو، به یک دستاورد مهم می‌رسد. تیم آنها موفق می‌شود تا به اولین باشگاه پرتغالی فاتح لیگ قهرمانان تبدیل شود.
اینکه چقدر مورایس در این موفقیت نقش داشته را نمی‌دانیم. مورایس ترجیح می‌دهد فصل بعد با ژوزه به چلسی نرود و دوباره خودش سرمربی شود. تجارب عجیبی را هم از سر می‌گذراند. ابتدا سرمربی تیم سانتاکلارا در پرتغال می‌شود. بعد سر از لیگ سوئد در می‌آورد و یک سال بعد به عربستان می‌آید. چند باشگاه در لیگ عربستان را رهبری می‌کند و بعد برای مدت کوتاهی به لیگ تونس می‌رود. در سال 2008 برای چندماه سرمربی یمن می‌شود. سال بعد دوباره به لیگ تونس بر‌می‌دارد. مشخصاً پول در این بین نقش اصلی را بازی کرده. تا سال 2009 او هیچ دستاورد مشخصی در ورزش نداشته تا اینکه سرانجام در تابستان آن سال با اسپرانس قهرمان تونس می‌شود.
در همین اثنا بود که آندرا ویاش بوآش، دستیار مورینیو در اینترمیلان تصمیم می‌گیرد راهش را از استاد جدا کند و وارد حیطه سرمربیگری شود. مورینیو سریع با مورایس تماس می‌گیرد و او خسته از کار در خاورمیانه به میلان می‌رود تا دوباره دستیار ژوزه شود. مورایس بعدها با مورینیو به رئال مادرید و چلسی می‌رود و بعد که راهش را دوباره از استاد دور می‌کند، در انتخاب تیم‌ها هوشمندانه‌تر عمل می‌کند. به الشباب عربستان می‌رود. و بعد هم چندسال پیش با جونبوک موتورز درخشان‌ترین دوره‌اش را سپری می‌کند و در 2 سال 3 جام می‌گیرد.
درباره مورایس چند نکته قابل تأمل است. یکی اینکه رزومه کاری او پر است از همکاری‌های چندماهه و به سرانجام نرسیده که می‌تواند زنگ خطری برای سپاهان محسوب شود. ضمن اینکه آمار او در برخی از تیم‌ها هم بسیار توی ذوق می‌زند. سال 2018 در کارپاتی اوکراین فقط 36 درصد بازی‌هایش را برد. پیشتر در بارنزلی انگلیس از 15 بازی فقط 3 تا را پیروز شد تا تیم در نهایت به دسته پایین‌تر برود. در آ.ا.ک آتن رکورد پیروزی‌هایش 21 درصد بود و در آنتالیا اسپور 32 درصد. او تجارب گرانبهایی دارد. در بیشتر کشورهای مهم آسیا کار کرده. در شرق اروپا بوده. مهم‌تر از همه دستیار مورینیو بوده. اما گزینه‌ای نیست که صد‌درصد بوی پیروزی و قهرمانی بدهد. تازه این را هم در نظر بگیرید که گرچه تجارب کار در اینتر و رئال و چلسی گرانبهاست ولی مشخص نیست چقدر در فوتبال ایران -که زمین تا آسمان با این باشگاه متفاوت است – به کار می‌آید!

 

سام ستارزاده
دست ‌دادن ژوزه مورایس با محمدرضا ساکت، بی‌شک جذاب‌ترین رخداد نقل‌وانتقالات لیگ بیست‌ودوم تاکنون بود؛ جمله‌ای که شاید حتی آن را دو ماه دیگر نیز بتوان با قاطعیت گفت. به‌عنوان یک سرمربی با سابقه دستیاری آقای خاص در اینتر، پورتو، رئال و چلسی و سرمربی فاتح کی‌لیگ کره در سال ۲۰۲۰ میلادی، ژوزه مورایس نمونه‌ای از مربیان کارنامه‌دار خارجی است که فوتبال ایران به حضور آنها نیاز مبرم دارد. 3 سال قبل و با آغاز روند کوچ مربیان باکیفیت ایرانی از لیگ برتر، تفکری منفی در مورد مربیان خارجی باب شد، مبنی بر این‌که این مربیان اگر چند ماهی پول‌شان را نگیرند، می‌روند و کل دستمزد مدت‌زمان قراردادشان را به ‌آسانی طلب می‌کنند.
با این حال، چهره زشت و زننده فوتبال ایران بدون مربیان نامی در دو سال گذشته کاملاً مشهود بود. پس از وضع قانون کارشناسی ‌نشده منع جذب مربیان خارجی، میانگین گل زده در دو فصلی که تیم‌ها را سکانداران داخلی بستند، از عدد نازل 2/2 به رقم فاجعه‌بار 78/1 گل‌ در هر مسابقه کاهش ‌یافت. دیگر نه خبری از کاتناچوی شاگردان استراماچونی بود، نه نمایش باحوصله و مالکانه تیم برانکو و نه ضدحمله‌های پارتیزانی سربازان گابریل کالدرون.
ژوزه مورایس را در حقیقت نمی‌توان جزو سرمربیان صاحب‌سبک اروپایی دانست؛ اما بی‌شک او یکی از سرمربیان طراز اول اروپایی است که قدم‌نهادن وی به کشوری که سرمربی تیم ‌ملی‌اش بزرگ‌تر از دراگان اسکوچیچ نیست، این معنا را دارد که باشگاه‌های متمول دیگر لیگ آن نیز می‌توانند با هزینه ارزی معقولی، مربیانی در چنین سطحی استخدام‌ کنند. جذب مورایس، یعنی فرصتی ایده‌آل برای رقابت فنی مربیان داخلی که مدعی هستند از همتایان خارجی خود چیزی کم ندارند. این رقابت بی‌شک پایه‌گذار رشد و تجربه‌اندوزی مربیان داخلی رقبای لیگ‌برتری سپاهان نیز می‌شود. ایده زیادی وجود دارد که مورایس را پیشگام نسل جدیدی از سرمربیان طراز اول خارجی بدانیم. وقتی مدیریت سپاهان از چنین سطح قوی از ارتباطات بین‌المللی برخوردار است، دیگر درصورت ناکامی استقلال، پرسپولیس، فولاد یا تراکتور، هواداران این تیم راضی نخواهند گشت که مدیران این تیم بر جابه‌جایی گزینه‌های داخلی روی نیمکت‌هایشان اصرار ورزند یا از تیم‌های سقوط‌ کرده اروپایی سرمربی خارجی خود را تعیین کنند.

 

ژوزه مورایس دستیار سابق مورینیو به‌صورت رسمی سکان هدایت سپاهان را برعهده گرفت تا جانشین محرم نویدکیا شود. حضور مورایس در فوتبال ایران و روی نیمکت سپاهان با واکنش‌های جالبی از سوی رسانه‌های پرتغالی روبه‌رو شده است.
 
نقش ساپینتو در اننتخاب مورایس
سایت «noticiasaominuto» به نقش ریکاردو ساپینتو سرمربی جدید استقلال در انتخاب شدن مورایس روی نیمکت سپاهان پرداخت و نوشت: ریکاردو ساپینتو پیشنهاد سپاهان را برای مربیگری رد کرد و این امر باعث شد تا مسئولان باشگاه ایرانی به سوی مورایس سوق داده شوند.
ژوزه مورایس بعد از دوران مربیگری پرفراز و نشیب خود این بار ایران را برای ماجراجویی جدیدش انتخاب کرده. پاسخ منفی ساپینتو به سپاهان را می‌توان دلیل اصلی انتقال مورایس به ایران دانست.
ساپینتو هفته گذشته به‌صورت رسمی جانشین فرهاد مجیدی روی نیمکت استقلال شد. قرارداد مورایس با سپاهانی 3 ساله است.
 
جدال مورایس با ساپینتو
نشریه «اوجوگو» پرتغال روایت جالبی از این انتقال داشت و نوشت: ژوزه مورایس بعد از مربیگری در الهلال عربستان اکنون راهی ایران شده و هدایت سپاهان را برای مدت 3 سال برعهده گرفته است.
نکته جالب این است که مورایس در این فصل باید با ساپینتو هموطنش در لیگ ایران رقابت کند چرا که ساپینتو در این فصل هدایت استقلال تیم قهرمان لیگ ایران را برعهده دارد.
ساپینتوی پرتغالی هم با استقلال قراردادی یک ساله و به شرط تمدید برای سال دوم امضا کرد تا جانشین فرهاد مجیدی روی نیمکت آبی‌پوشان پایتخت شود.
 
مورایس به‌دنبال پنجمین قهرمانی با سپاهان
نشریه «observador» پرتغال در این زمینه نوشت: ژوزه مورایس که دستیار ژوزه مورینیو در اینترمیلان، چلسی و رئال مادرید بود، با سپاهان تیمی از لیگ برتر ایران قراردادی سه ساله امضا کرد. مورایس با 4 قهرمانی در کارنامه‌اش پا به ایران گذشته تا پنجمین عنوان قهرمانی‌اش را کسب کند. دستیار سابق مورینیو در قامت مربیگری دو بار قهرمان کره جنوبی در فصل‌های2019-‌2018 و 2020-2019 و قهرمان لیگ عربستان با الهلال در فصل2021‌-2020، علاوه بر این قهرمان سوپرجام عربستان سعودی در فصل 2015-2014 شده است.
مورایس در آخرین ماجراجویی‌اش در لیگ عربستان که برای مدت کوتاه 3 ماهه حضور داشت، موفق شد جام قهرمانی را در پایان فصل بالای سرش ببرد.
 
 

یونس علیزاده     
در ماه‌های ابتدایی پس از فروپاشی شوروی، برخی تاریخ‌نویسان اعتقاد داشتند کشورهای استقلال‌یافته به راحتی می‌توانند روی پای خود بایستند چون آنها مقاومت و جنگیدن را آموخته‌اند و مردان و زنانی محکم هستند. احتمالاً قربان بردیف 69 ساله اهل عشق‌آباد یکی از آنهاست. کسی که در ترکمنستان با سطح پایین و بی‌کیفیت فوتبال توانست خودش را تا مربیگری در بالاترین سطح روسیه و فوتبال اروپا بالا بکشد. او یک نام صددرصد موفق بود. کاریزما داشت و بلد بود وقتی همه چیز گره خورده، بحران را مدیریت کند. بردیف را از مربیگری در روبین‌کازان و روستوف می‌شناسیم. در این دو باشگاه، سابقه کار با سردار آزمون و سعید عزت‌اللهی را داشت و حالا او در تبریز است؛ در تراکتور. کار کردن در تراکتور، یکی از سخت‌ترین کارهای دنیاست. این تیم، قلب تپنده مردم آذری‌زبان به شمار می‌رود اما مدل مدیریتی آن به قدری غیرحرفه‌ای و آماتور است که می‌تواند جهنمی برای مربیان بسازد؛ نیمکت‌های لرزان و بازی با نام‌های بزرگ. از تونی تا فیروز کریمی، یحیی گل‌محمدی، ساغلام، دنیزلی، سولدو، جان توشاک و... هیچ‌کس روی نیمکت سرخپوشان دوام نیاورد و حالا نوبت به بزرگ‌ترین جنگ برای بردیف رسیده است. او باید مهم‌ترین چالش زندگی حرفه‌ای خود را تجربه کند. در تراکتور، جنگ فقط با رقبا و حریفان نیست بلکه باید با حواشی و مدل مدیریتی پرآشوب باشگاه هم جنگید. اتفاقی که نیرو و انرژی زیادی از مربیان پیشین تیم گرفته بود. در تراکتور، فقط بردن و پیروزی ملاک نیست؛ مسائل دیگری هم هست که باید به آن توجه شود. کار «قربان» دشوارتر از آن چیزی است که تصور می‌کند اما او احتمالاً قدرت مبارزه کردن را از دوران فروپاشی شوروی در کالبد دارد و با همان روحیه به ایران آمده است. چقدر هم مبارک! لیگی که قربان بردیف در آن تیمداری کند، حتماً شایسته پیگیری است.