سعید زاهدیان - از رایکوف تا ایوویچ، از کی‌روش تا بلاژویچ و برانکو، شفر، دنیزلی، کالدرون، استراماچونی، آری‌هان و حالا مورایس و ساپینتو؛ این فهرست تقریباً بزرگترین مربیانی که به فوتبال ایران آمده‌اند را نشان می‌دهد اما خروجی آنها چیست؟ این مربیان بزرگ چه آورده‌ای برای ما داشتند و فوتبال ایران متأثر کدامیک از این مربیان است؟ با قاطعیت می‌توان گفت که جز نتایج مقطعی در تیم ملی و باشگاه‌ها، فوتبال ایران متأثر از این مربیان نیست چون انتخاب آنها با فلسفه و برنامه خاصی صورت نگرفته و تنها برای کسب نتیجه و چند برد به ایران آمده‌اند و در میان آنها مربیان که به نتیجه رسیده‌اند، موفق و خوب در ذهن اهالی فوتبال حک شده است؛ بی‌آنکه ببینیم فوتبال ایران متأثر از این مربیان رشد کرده یا افول داشته است. در مورد رایکوف که چیزی نمی‌توانم بنویسم اما ایویچ را به‌خاطر دارم که در همان مدت کوتاه تأثیر عمیقی بر تیم ملی ایران گذاشت و نسل 98 متأثر از اوست اما عمر مربیگری او آنقدر کوتاه بود که به جام جهانی نرسید و اخراج او جز افسوس برای ما چیزی نداشت. شاید اگر او مدت بیشتری هدایت ایران را برعهده می‌گرفت، نسل 98 در مربیگری هم به موفقیت‌های بیشتر و بزرگتری می‌رسید. مدیران فوتبال ایران فارغ از اینکه یک مربی می‌تواند چه آموزه‌هایی برای بازیکنان ایرانی داشته باشد، تنها برای برد و باخت مربی انتخاب کرده‌اند و عمر خودشان گاهی از عمر مربی کوتاه‌تر بود و حتی نتوانستند با مربی مورد نظر خود به نتیجه دلخواه برسند. فوتبال کره سال‌ها در انحصار مربیان هلندی بود؛ آنها برنامه بلند مدت خود را با هیدینک شروع کردند و در جام جهانی 2022 به‌رغم تمام حوادث داوری و اتفاقات، به جمع 4 تیم برتر رسیدند که برای مسئولان فوتبال کره مطلوب بود؛ ادووکات و پیم‌وربیک بعد از هیدینک مسئولیت تیم ملی کره را در اختیار گرفتند و در امتداد مربی قبلی حرکت کردند و فوتبال کره برای سال‌ها متأثر از مدل هلندی آنها بود. این اتفاق در ایران هرگز رخ نداد و کارلوس کی‌روش سرمربی سابق تیم ملی پرتغالی و رئال مادرید، در ایران مخالفان بزرگی داشت و مربیان ایرانی با او تعامل خوبی نداشتند و اگر جواد نکونام را که بازیکن تیم کی‌روش بود کنار بگذاریم، هیچ فردی در فوتبال ایران به این مربی نزدیک نشد تا با مفاهیم تازه‌تری در فوتبال آشنا شود. در مورد سایر مربیان اتفاق کی‌روش تکرار شده؛ سابقه ندارد در فوتبال یک مربی روی یک گروه یا یک نسل از فوتبال تأثیر بگذارد و سال‌ها درباره او و چیزهای تازه‌ای که به ایران آورد، بحث شود. حالا ساپینتو و مورایس به ایران آمده‌اند که هر دو مربی چهره‌های شناخته شده‌ای هستند اما براساس روال سابق قابل پیش‌بینی است که از آنها هم استفاده‌ای جز کسب نتیجه نخواهیم داشت و بعد از یکی، دو سال بی‌آنکه بدانیم فلسفه کاری آنها چه بود، با آنها وداع می‌کنیم!