سام ستارزاده
روزنامه‌نگار ورزشی
ماجرای بی‌فرجام ورود داور ویدیویی به فوتبال ایران که اکنون عمرش از ۵ سال نیز عبور کرده، یکی از گویاترین روایات از عجز مدیران ورزشی کشورمان در ۴ دهه گذشته است. تکنولوژی‌ای که تا فصل جاری پایش به کشورهایی همچون عراق و تاجیکستان نیز باز شده، همچنان در ایران بیش از ابزاری برای ارسال وعده‌های ضدونقیض و توخالی نبوده‌است؛ به‌طوری که با هر تغییر در رئوس وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال، این بحث برای مدتی باز شده و ما را سرگرم می‌سازد.
در حالی که در ابتدای فصل، مسئولان پیشین فدراسیون با قاطعیت بیان می‌کردند که VAR نه‌تنها در فصل جاری، بلکه در فصل آینده نیز به فوتبال ما نخواهد رسید و فرایند واردات و نصب سخت‌افزارها و آموزش استفاده از آن به تیم‌های داوری ماه‌ها طول خواهدکشید، امروز، احسان اصولی که از فصول مشترک فدراسیون کنونی و پیشین است، از احتمال ورود VAR به فوتبال ایران در نیم‌فصل دوم خبر داد.
نکته عجیب صحبت‌های وی، سلب میزبانی از تیم‌هایی بود که ورزشگاه‌هایشان توانایی پشتیبانی از تجهیزات این سیستم را ندارند؛ در حالی که سال گذشته، باشگاه سپاهان بابت رونمایی از اتاق داور ویدیویی در ورزشگاه نقش جهان، با جریمه سازمان لیگ مواجه ‌شد. جدا از چنین تناقضی، واضح است که پیش‌نیازهای داور ویدیویی نظیر دوربین‌های فیلمبرداری به‌روز و چمن هموار حتی در تعدادی از ورزشگاه‌های لیگ برتری فراهم نیست. آیا ورزشگاه‌هایی که سال‌ها نتوانستند زیرساخت‌های حضور بانوان را فراهم سازند، در نیم‌فصل آماده پذیرایی از چنین فناوری پیشرفته‌ای خواهند شد؟
مواضع سختگیرانه اخیر فدراسیون مخاطبین فوتبال‌دوست خود را به‌یاد بیت شعر معروف «گر حکم شود که مست گیرند، در شهر هر آن چه هست گیرند» می‌اندازد. حقیقت جز این نیست که در ۵ سال اخیر، تلاشی هم اگر برای تجهیز جامعه داوری فوتبالمان به VAR انجام شده‌بود، چندان سازنده نبود. از همین رو، متأسفانه وعده‌های نیمه‌‌قاطعانه اخیر فدراسیون‌نشینان را نمی‌توان جدی گرفت و نمی‌توان به آن دل خوش کرد.
 

آیسان سعیدی
روزنامه‌نگار ورزشی



VAR کلیدی‌ترین بحث فوتبال ایران است؛ حتی کلیدی‌تر از بازی‌های تیم ملی ایران در جام جهانی. تکنولوژی که به نظر دوای درد داوری در فوتبال ایران است و تمامی اهالی آن متفق‌القول هستند که داور ویدیویی می‌تواند عدالت که حلقه مفقوده فوتبال ایران است را در لیگ برتر جاری کند. مشکلات دامنه‌دار داوری کار را به جایی رسانده که برنده و بازنده از آن شاکی‌اند و انتقاد از داوری بدل به ترجیع‌بند مصاحبه‌های مربیان در قبل و بعد از رقابت‌های لیگ برتر شده. این اما همه ماجرا نیست. VAR اگرچه یک تکنولوژی کارگشا و کلیدی در مسیر برگزاری رقابت‌ها و البته اجرای عدالت به شمار می‌رود و بسیاری از جنجال‌ها و حواشی‌های روتین در فوتبال ایران را جمع خواهد کرد اما تردیدی وجود ندارد که داور ویدیویی حلال همه مشکلات نیست. اعتراض در ژن مردم ایران نهفته شده و این اعتراض به همه حوزه‌ها سرایت کرده؛ از سیاست گرفته تا اقتصاد. فرهنگ ایران در دهه‌های اخیر با این اعتراض خو گرفته و عادت کرده‌ایم به هر آنچه که باب میل ما نباشد اعتراض کنیم. آنچه تبلور آن را می‌توان در رقابت‌های لیگ برتر به عینه دید. اینکه تصور کنیم شهوت اعتراض کردن که پیامد آن حاشیه و جنجال است، با آمدن VAR در فوتبال ایران به اتمام می‌رسد، رؤیایی عبث است. بررسی مصاحبه‌های مربیان ایران در همین فصل اخیر و در 11 هفته‌ای که از لیگ برتر گذشته، این انگاره را ثابت می‌کند که اعتراض تمام نمی‌شود؛ حتی با داور ویدیویی. آنچه که البته نیاز اصلی فوتبال ایران محسوب می‌شود و از آن گریزی نیست. داوری فوتبال ایران با VAR اصلاح می‌شود اما اعتراض پایان نخواهد پذیرفت. مرور مصاحبه‌های مربیان درباره داوری و البته درخواست به حق آنها درباره VAR تصویر روشن‌تری از این حقیقت را ارائه می‌دهد.
 

بالاخره می‌آید؟
هومن جعفری
حقیقتش را بخواهید من آدم بدبینی نیستم. کاملاً برعکس. آنها که مرا می‌شناسند می‌دانند چقدر آدم خوشبینی هستم و سعی می‌کنم به اصطلاح انرژی مثبت باشم اما در مورد قصه داوری، بیست و خرده‌ای سال تجربه روزنامه‌نگاری ورزشی به من یاد داده که اصلاً و ابداً نباید خوشبین باشم. بر این باورم که سیستم داوری در ایران، به گونه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد که جریان حاکم بر فوتبال بخواهد نه به گونه‌ای که جریان بازی پیش برود.
بر این باورم که سیستم حاکم بر فوتبال ایران، ملاحظات غیرورزشی خود را از طریق داوری در لیگ‌های مختلف پیاده می‌کند خاصه در بحث صعود و سقوط تیم‌ها! شما به من بگویید بدبین اما بر این باورم که سیستم کمک داور ویدیویی، حتی به فرض ورود به ایران هم به آن صورت دردی از دردها دوا نمی‌کند. البته اینکه این سیستم وارد فوتبال ایران شود اتفاق خوب و مثبتی است اما بر این باورم که نه سکوها با تصمیمات کمک داور ویدیویی کنار می‌آیند و نه بازیکنان و مربیان. تأخیر در ورود این سیستم تا به امروز، ربطی به مباحث مالی و تحریم و بحث‌های مشابه ندارد. مثل همه پدیده‌های دیگر، مقابل هر چیز تازه‌ای مقاومت وجود دارد و این مقاومت، سبب می‌شود تا از قطار پیشرفت دنیا جا بمانیم. در حالی که کشورهای دور و اطراف ما این سیستم را استفاده می‌کنند، ما هنوز منتظر ایجاد ساده‌ترین تغییر در کمیته داورانیم. نکته مهم‌تر. کدام از شما، بر این باورید که فدراسیون فوتبال خواهان بهبود جریان داوری است که حالا فکر کنید با آمدن این سیستم دست آنها برای بهبود و اصلاح باز شود؟

 

ژوزه مورایس؛ سرمربی سپاهان:
وقتی VAR نباشد باید به تصمیمات داور احترام بگذاریم
ژوزه مورایس سرمربی سپاهان درباره نبود کمک داور ویدیویی در فوتبال ایران می‌گوید: «وقتی VAR نباشد ما باید به تصمیمات داور احترام بگذاریم. ایشان (علیرضا فغانی) داور خوبی است و نیازی نیست که ما اینجا بخواهیم به داوری اعتراض کنیم. اگر قرار بود پیروز شویم، فکر می‌کنم آن صحنه اتفاقی نبود که ما ببریم. چیزی که ما از روی نیمکت دیدیم، پنالتی بود، ولی باید دوباره آن صحنه را ببینیم. اگر VAR باشد شاید وضعیت فرق کند.»

جواد نکونام؛ سرمربی سپاهان:
با VAR وقت مفید فوتبال ایران 30 دقیقه می‌شود
به نظر من اگر در فوتبال ایران VAR باشد وقتی مفید بازی ما ۳۰ تا ۴۰ دقیقه می‌شود. زیرا برای هر توپی که به دست می‌خورد می‌خواهند از طریق VAR صحنه را بررسی کنند. فوتبال ما از پایه دچار مشکل است چون به تیم‌های پایه‌مان اهمیت نمی‌دهیم، چنین مشکلاتی رخ می‌دهد. در رأس کار هم تا فدراسیون نخواهد اتفاقی نمی‌افتد. پس باشگاه‌ها باید فوتبال پایه‌شان درست شود.

مهدی رحمتی؛ سرمربی آلومینیوم:
VAR تا 20 سال دیگر به فوتبال ایران نمی‌آید
مدت‌هاست صحبت از ورود VAR به ایران می‌شود اما من فکر نمی‌کنم تا ۲۰ سال آینده هم VAR وارد فوتبال ایران شود و باید برای آن فکری کرد.  برای جبران این مسأله می‌توان تعداد داوران را بیشتر کرد تا چشم‌های بیشتری فوتبال ما را نظارت کند مثل همان ایامی که داوران روی خط دروازه را داشتیم که خیلی به تیم داوری کمک می‌کردند.

مهدی تارتار؛ سرمربی ذوب‌آهن:
دوست دارم عدالت رعایت شود
در یکی از بازی‌ها داور به اشتباه برای ما اعلام پنالتی کرد اما بازیکن ما شرف داشت که به داور گفت بازیکن حریف با من برخوردی نداشته و عدالت اجرا شد.
 من دوست دارم برای همه تیم‌ها این عدالت اجرا شود اما برای این مهم باید VAR وارد فوتبال مان شود و کسی ضرر نکند.
 امیدوارم همه صداقت داشته باشند.

امیر قلعه‌نویی؛ سرمربی گل‌‌گهر:
نبود VAR باعث شرمندگی است
امیدوارم VAR به فوتبال ما بیاید زیرا هم به آن احتیاج داریم و هم احساس شرمندگی و تحقیر می‌کنیم. شما بازی‌های دیگر را ببینید. در کشور قطر وقتی فوتبال را می‌بینیم انگار این بازی در کره خاکی نیست و در فضایی دیگر است. در سال 85-86 میلادی من در قطر بازی می‌کردم اما انگار آن زمان که من بازی می‌کردم مربوط به 500 سال پیش بوده است ولی ما هنوز VAR نداریم. نمی‌دانم علتش چیست که شرایط این‌گونه شده است و چه حساب و کتابی است که نمی‌آورند. ما باید VAR را به فوتبال‌مان بیاوریم، داوران‌مان ما هم زحمت می‌کشند و هم دستمزدشان کم است. با آمدن VAR عدالت برقرار می‌شود.

حمید مطهری؛ سرمربی نساجی:
VAR از نان شب واجب‌تر است
می‌دانم داوران ما بهترین هستند اما VAR از اهم واجبات است. از نان شب واجب‌تر است. امیدوارم این مانور تبلیغاتی نباشد و فدراسیون کار  VARرا انجام بدهد. این نیاز همه تیم‌ها است که عدالت رعایت شود.

محمد ربیعی؛ سرمربی مس رفسنجان:
توصیه می‌کنم هرچه سریع‌تر VAR را بیاورید
من جزو مربیانی هستم که خیلی کم در مورد داوری صحبت می‌‌کنم. من هم به فدراسیون توصیه می‌کنم اگر می‌خواهد کوچکترین حقی از هیچ تیمی در لیگ برتر ضایع نشود، هرچه سریع‌تر اقدام به آوردن کمک داور ویدیویی بکند تا داوران در اجرای صحیح عدالت دچار مشکل نشوند.

ریکاردو ساپینتو؛ سرمربی استقلال:
VAR را باید داشته باشیم
چون فوتبال بحث جزئیات است
باید این سیستم VAR را داشته باشیم، چون فوتبال بحث جزئیات است.
بازی‌‌ها رقابتی هستند و یک پنالتی، یک آفساید و یا یک گل سالم تیم برنده را مشخص می‌کند.
اگر در بازی گذشته VAR داشتیم الان یک امتیاز با پرسپولیس فاصله داشتیم. دو امتیاز از ما گرفته شده است.
 امیدوارم این مسأله در لیگ حل شود. من صداقت بازی‌ها را دوست دارم.

محمدرضا مهاجری؛ سرمربی نفت مسجدسلیمان:
مگر ما چقدر توان داریم؟
مگر ما چقدر توان و زور داریم که این همه اشتباه علیه ما صورت بگیرد و باز هم نتیجه بگیریم؟ ما یک تیمی هستیم که باید با حداقل‌هایی که وجود دارد، فوتبال بازی کنیم و خودمان را ثابت کنیم. وقتی این همه اتفاق علیه ما می‌افتد، شکل خوبی ندارد. اشتباهات تأثیرگذار نتیجه بازی را عوض می‌کند. قبول داریم که اشتباهات داوری هم جزیی از بازی است اما نه به شکلی که همه می‌بینند ولی تیم داوری آن را نادیده می‌گیرند.

مازیار زارع؛ سرمربی ملوان:
باید برای داوران کلاس توجیهی بگذارند
برای داوران باید کلاس توجیهی بگذارند. همان‌طور که چپ و راست ما را محروم می‌کنند، باید به داوران هم رفتار یاد بدهند.

مجتبی حسینی؛ سرمربی پیکان:
تا زمانی که VAR نیاید درست نیست
درباره داوران صحبت کنیم
تا زمانی که کمک داور ویدیویی نیاید، درست نیست که درباره داوران صحبت کنیم. در سطح اول فوتبال جهان هم VAR به کمک داوران می‌آید و تا زمانی که این سیستم وارد ایران نشود، همه با انتقاد ما از داوران فکر می‌کنند، بهانه می‌گیریم. کمیته داوران باید اشراف خوبی بر داوران داشته باشد و کلاس‌های آموزشی خوبی برگزار کند. اگر کمک داور ویدیویی در فوتبال ایران اجرا شود، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.

شاهرخ بیانی؛ مربی هوادار:
الان کی به داوری اعتراض ندارد؟
روند تیم‌مان خوب است ولی از روند داوری‌ها صدمه می‌بینیم. کمیته داوران باید روی چینش داوران حساس باشند. ما داریم لطمه می‌خوریم‌.
پرسپولیس و استقلال هم مثل ما معترض هستند، الان کی معترض نیست؟ تیم‌ها هر هفته زحمت می‌کشند و با یک سوت اشتباه بازی از دست می‌رود.
داوران باید حساس‌تر باشند. ما دوست داریم قضاوت‌ها عادلانه باشد تا خستگی در تن‌مان نماند.

قربان بردیف  سرمربی تراکتور:
درباره اشتباهات داوری حرف نمی‌زنم
من اصلاً در خصوص داوری صحبت نمی‌کنم و در خصوص داوران ایرانی هم هیچگاه نظر نداده‌ام و معتقد هستم که بازیکنانم در زمین باید کار را تمام کنند. من چه در روسیه و چه در ایران هیچگاه در مورد داوری حرف نزده‌ام و حرف هم نخواهم زد.

گل محمدی؛ سرمربی پرسپولیس:
داورها گوشی ارتباطی ندارند چه رسد به VAR
اتفاقی که در دربی پارسال رخ داد همیشه درباره آن بازی صحبت دارم. بهتر است کارشناسان فیلم آن بازی را ببینند. امسال هم داوران شرایط بهتری نسبت به سال‌های گذشته دارند. ممکن است در برخی بازی‌ها مشکلاتی باشد اما بخشی از این مشکلات طبیعی است. داوران می‌توانند بهتر باشند اما باید امکانات لازم را در اختیار آنها بدهیم. آنها حتی گوشی ارتباطی ندارند چه برسد به اینکه بخواهیم VAR داشته باشند.