دیگر نیاز به گفتن ندارد که پیگیری وضعیت زندانیان بوشهر با کدام‌یک از بازیکنان تیم ملی است؟ مهدی طارمی، پسر بوشهری تیم ملی فوتبال قرار است از طریق منابع مختلف درباره وضعیت زندانیان بوشهر اطلاع کسب کند و اطلاعات خود را به همراه مبلغ مورد نیاز در اختیار احسان حاج‌صفی قرار دهد تا او با واریز مبلغ مورد نظر برای زندان بوشهر، کار آزادی زندانیان را به سرانجام برساند.
 

پیگیری وضعیت زندان‌های قزوین و رشت را علیرضا جهانبخش برعهده گرفته است تا با کمک خانواده و آشنایانی که در این دو شهر دارد، اطلاعاتی درباره زندانیانی کسب کند که با کمک مالی ملی‌پوشان می‌توانند آزاد شوند و به جمع خانواده خود بازگردند. کارهای مربوط به زندانی‌های قزوین و رشت البته هنوز به طور کامل انجام نشده است و احتمالاً زندانی‌های این دو شهر در میان زندانی‌هایی خواهند بود که در مراحل بعد آزاد می‌شوند.

 

علیرضا بیرانوند دیگر بازیکن لر تیم ملی فوتبال ایران است که در کنار وحید امیری پیگیری وضعیت زندانی‌های خرم‌آباد و لرستان را عهده‌دار شده‌اند. تا امروز کارهای مربوط به آزادی 20 نفر از زندانی‌ها انجام شده است. رسید مربوط به آزادسازی این زندانیان در اختیار سایر ملی‌پوشان قرار گرفته است. بیرانوند می‌گوید: «امیدواریم بچه‌ها بتوانند به کسانی که در استان‌شان هستند، کمک کنند و این پول را به آنها برسانیم که نیاز دارند.»

تصویر مخدوش شده تیم ملی فوتبال ایران بعد از ناکامی از صعود به مرحله بعدی جام جهانی قطر، دلیل مضاعفی شده برای اینکه بازیکنان تیم ملی تصمیم به رسانه‌ای کردن اقدامی داشته باشند که تصمیمش را از مدت‌ها پیش و بعد از پیروزی مقابل ولز گرفته بودند. همان زمان که خبر اعطای پاداش به بازیکنان تیم ملی پیش از بازی با امریکا حسابی خبرساز شد و انتقادهای زیادی را در پی داشت. البته که همان زمان هم در حد خبر کوتاهی درباره تصمیم ملی‌پوشان برای هزینه پاداش‌های دریافتی برای امور خیریه خبرهایی منتشر شده بود اما شاید خیلی‌ها تصور می‌کردند که این صرفاً خبری باشد در جهت کاهش خشم عمومی نسبت به ناکامی تیم ملی فوتبال ایران.
حالا اما بعد از گذشت حدود یک ماه از بازگشت تیم ملی فوتبال به ایران و با عملی شدن بخشی از وعده بازیکنان تیم ملی، اسنادی در اختیار روزنامه ایران ورزشی قرار گرفته است که از صحت اقدام جمعی تیم ملی می‌گوید. اسنادی از فایل‌های صوتی بازیکنان درباره این اقدام تا رسید پرداخت به زندان خرم‌آباد برای آزادی 20 زندانی.
باز هم شاید این اقدام به‌عنوان خودنمایی ملی‌پوشان بعد از اتفاقات و حواشی متعددی برداشت شود که علیه تیم ملی به راه افتاده بود. همین موضوع باعث می‌شود که کریم انصاری‌فرد به اقدامات مشابهی اشاره کند که پیش از این در تیم ملی رخ داده است.
تمایل به شرکت در اقدامات خیرخواهانه و هزینه پاداش‌های دریافتی ملی‌پوشان به زمانی پیش از ایجاد جو منفی علیه تیم ملی برمی‌گردد. به اردوی اتریش یا حتی قبل‌تر، یعنی زمانی که مسابقات تیم ملی فوتبال ایران در مرحله مقدماتی جام جهانی به میزبانی بحرین برگزار شد. آن زمان که حرفی از جو منفی علیه تیم ملی در میان نبود و ملی‌پوشان به‌دنبال حضور در کارهای خیری بودند که بتوانند به مردم نیازمند کمکی کنند.
آنچه امروز از سوی ملی‌پوشان انجام می‌شود، در واقع ادامه همان حرکتی است که از مدت‌ها پیش آغاز شده بود. با این تفاوت که این بار این حرکت بزرگ رسانه‌ای شده است.
کریم انصاری‌فرد، بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران درباره پیشینه حرکت جمعی ملی‌پوشان که برای آزادی زندانیان شهرهای مختلف انجام داده‌اند، به ایران ورزشی می‌گوید: «چنین اتفاق‌هایی همیشه در اردوهای تیم ملی می‌افتاده و ما هیچ وقت این اتفاقات را رسانه‌ای نکرده‌ایم. به‌عنوان مثال در اردوی اتریش همه بازیکنان تیم، نزدیک به 12 هزار دلار جمع کردیم و هزینه درمان چند بیمار را پرداختیم که از نظر مالی در شرایط مناسبی نبودند و توان پرداخت هزینه‌های خود را نداشتند. از این مبلغ توانستیم هزینه چند جهیزیه را هم بپردازیم.»
انصاری‌فرد تأکید می‌کند: «بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران همیشه این کارها را کرده‌اند و این اولین بار نیست. متأسفانه همیشه روی بد فوتبالیست‌ها به مردم نشان داده می‌شود. نیازی نیست ما هر کار خیری که انجام می‌دهیم را رسانه‌ای کنیم اما این بار نیاز بود که مردم بدانند. ما می‌خواستیم این بار به مردم بگوییم که در کنار این عزیزان هستیم و تا جایی که در توان‌مان باشد چنین اقداماتی را ادامه خواهیم داد. ضمن اینکه من خیلی از فوتبالیست‌ها و ملی‌پوشان را هم می‌شناسم که به‌صورت شخصی و بدون اینکه خبر آن رسانه‌ای شود، کارهای خیر زیادی انجام می‌دهند.»
این بازیکن تیم ملی فوتبال به اقدام دسته جمعی دیگری از سوی ملی‌پوشان اشاره می‌کند و می‌گوید: «در بازی‌های تیم ملی در بحرین هم ما از پاداشی که دریافت کرده بودیم، نفری 50 میلیون تومان را به کارهای خیریه اختصاص دادیم که به‌صورت تیمی انجام شد. می‌خواهم بگویم بازیکنان تیم ملی همیشه این کارها را ‌کرده‌اند و در ادامه هم این اتفاقات خواهد افتاد.»
در روزهای آینده احتمالاً خبرهای بیشتری درباره کار خیر بزرگی که ملی‌پوشان انجام می‌دهند، خواهید شنید اما هر بار به این موضوع فکر کنید که این حرکت، حرکتی احساسی و هیجانی مختص امروز و دیروز نیست. به خاطر ناراحتی مردم از ملی‌پوشان نیست و به ناکامی ملی‌پوشان در جام جهانی هم ارتباط مستقیمی ندارد. این، شیوه‌ای است که تیم ملی مدت‌هاست به آن پایبند مانده و ما امروز درباره آن بیشتر می‌شنویم.

انصاری‌فرد: در اتریش 12 هزار دلار جمع کردیم
کریم انصاری‌فرد، بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران درباره پیشینه حرکت جمعی ملی‌پوشان برای آزادی زندانیان شهرهای مختلف به ایران ورزشی می‌گوید: «چنین اتفاق‌هایی همیشه در اردوهای تیم ملی می‌افتاده و ما هیچ وقت این اتفاقات را رسانه‌ای نکرده‌ایم. به‌عنوان مثال در اردوی اتریش همه بازیکنان تیم، نزدیک به 12 هزار دلار جمع کردیم و هزینه درمان چند بیمار را پرداختیم که از نظر مالی در شرایط مناسبی نبودند و توان پرداخت هزینه‌های خود را نداشتند. از این مبلغ توانستیم هزینه چند جهیزیه را هم بپردازیم.»
انصاری‌فرد تأکید می‌کند: «بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران همیشه این کارها را کرده‌اند و این اولین بار نیست. متأسفانه همیشه روی بد فوتبالیست‌ها به مردم نشان داده می‌شود. نیازی نیست ما هر کار خیری که انجام می‌دهیم را رسانه‌ای کنیم اما این بار نیاز بود که مردم بدانند.»

کارهای خیر و تماس با مراکز خیریه، یکی از مرسوم‌ترین اقداماتی بوده که همیشه در جامعه فوتبال رواج داشته است. خواه به شکل فردی یا تیمی. در زمان بروز اتفاقاتی مانند سیل و زلزله، فوتبالیست‌ها در تلاش بوده‌اند که به اندازه خود سهمی در کمک‌رسانی داشته باشند.
کارهای خیری که بازیکنان فوتبال در سطح ملی یا باشگاهی انجام داده‌اند، در سال‌های اخیر واکنش‌های متفاوتی را در پی داشته است. ویدیویی از فوتبال بازی کردن چهره‌های بزرگ فوتبال با کودکان کار یا کمک‌های مالی‌شان به مراکز بهزیستی، اتفاقاتی نیستند که از یاد اهالی فوتبال رفته باشد یا کمک‌هایی که در مواقع بحرانی مثل سیل و زلزله از سوی آنها به سمت مردم سرازیر می‌شد، چیزهایی نبوده‌اند که صرفاً اقداماتی با هدف خودنمایی باشند. هر چند تا سال‌ها این ابهام، یکی از بزرگترین مواردی بود که درباره این اقدامات مطرح می‌شد.
حداقل امروز بعد از سال‌ها بهتر می‌توانیم درباره آنچه فوتبالیست‌ها و ملی‌پوشان تحت عنوان کارهای خیر انجام داده‌اند، صحبت کنیم و کارهای دلی را از نمایشی تشخیص دهیم. ضمن اینکه در بسیاری از مواقع هم خیلی‌ها معتقد بودند خودنمایی در کارهای خیر نه تنها بد نیست که سایرین را هم برای شرکت در آن ترغیب می‌کند. همین چند ماه پیش بود که ویدیویی از زوجی از جامعه کوتاه‌قامتان در مراسم ازدواج‌شان منتشر شد که سردار آزمون همه هزینه‌های ازدواج‌شان را تقبل کرده بود و وسط مراسم به آنها تبریک می‌گفت. یا ویدیویی از فوتبال بازی کردن مرتضی پورعلی‌گنجی با جمعی در یکی از مراکز بهزیستی که اتفاقاً با شور حالی خوبی همراه بود.
کمی عقب‌تر برویم. کار خیرخواهانه علیرضا جهانبخش برای کمک به کودکان کاری که عکس یکی از آنها با پیراهن جهانبخش وایرال شده بود، تا مدت‌ها رسانه‌ها را تحت تأثیر خود قرار داده بود. جهانبخشی که تا مدت‌ها عکس پروفایلش تصویر همان کودکی بود که عاشق فوتبال بود و جهانبخش.
باز هم عقب‌تر برویم و به کار بزرگ علی دایی برسیم که در جریان زلزله کرمانشاه از هیچ تلاشی به کمک به زلزله‌زدگان دریغ نکرد و اقدامات قابل توجهی برای بازسازی روستاهای ویران شده این منطقه انجام داد.
اینها تنها بخش بسیار کوچکی از اقدامات شخصی بازیکنان فوتبال هستند که در طول سال‌های گذشته تحت عنوان کمک‌های خیرخواهانه انجام شده‌اند. جز این صدها فیلم و عکس دیگر هم بوده‌اند که یا وایرال نشده‌اند یا خود بازیکنان نخواسته‌اند جایی منتشر شود. مثل همین حالا که با هر یک از بازیکنان تیم ملی که درباره حرکت‌شان برای آزادسازی زندانیان صحبت می‌کنیم، اصرار دارند به اینکه این یک حرکت جمعی است و همه بازیکنان در آن نقش دارند.
 

آرمن ساروخانیان
روزنامه‌نگار

پایان تمرین یکی از تیم‌های پرطرفدار پایتخت بود که یک هوادار میانسال جلوی یکی از بازیکنان را گرفت. او می‌گفت که نیاز به کمک مالی دارد و مدارک پزشکی یکی از اعضای خانواده‌اش را نشان داد. آن بازیکن به هوادار گفت که با یکی از همتیمی‌هایش صحبت کند. او بعداً توضیح داد که آن همتیمی‌ در رختکن مسئول رسیدگی به چنین مواردی است. در واقع بازیکنان تیم یک مؤسسه خیریه غیررسمی را تشکیل داده بودند و در صورت تأیید بازیکنی که مسئول بود، هرکدام بخشی از کمک را به عهده می‌گرفتند.
این رویه‌ای است که در اکثر تیم‌های فوتبال وجود دارد. بازیکنان ملی‌پوش یا لیگ برتری جزو طبقات مرفه محسوب می‌شوند و ممکن است در اطراف‌شان با درخواست کمک دوستان، آشنایان، هواداران یا حتی رهگذران روبرو شوند. آنها معمولاً از اقشار پایین‌دست بوده‌اند و مشکلات مردم را می‌شناسند. وقتی به شهرت و ثروت می‌رسند، می‌دانند که باید این کیک خوشبختی را با دیگران سهیم شوند. البته حواس‌شان هم هست که گرفتار فریب یا کلاهبرداری نشوند، ولی در مواردی که واقعاً نیاز به کمک باشد، دریغ نمی‌کنند.
فوتبال پرطرفدارترین ورزش جهان است. کودکان و نوجوانان زیادی با شوق تبدیل شدن به ستاره فوتبال ساعت‌ها و روزها دنبال توپ می‌دوند، ولی تعداد کمی از آنها شانس این را پیدا می‌کنند که زیر نور پروژکتورها قرار بگیرند، قراردادهای خوب ببندند و زندگی‌شان دگرگون شود. کمک‌های ستارگان فوتبال به افراد نیازمند، واکنشی به این موفقیت است؛ کندن از کف جامعه و ورود به دایره محدود نخبگان؛ تجربه رفاه که این روزها دست‌نیافتنی شده.
این الگو در جام جهانی قطر هم دیده شد. امباپه قبل از شروع جام گفته بود هر پاداشی را که با توجه به رتبه فرانسه بگیرد به مؤسسات خیریه اختصاص می‌دهد. بازیکنان تیم ملی مراکش هم بعد از موفقیت خیره‌کننده‌شان در بازگشت به وطن اعلام کردند که تمام پاداش را به مؤسسات خیریه و افراد نیازمند می‌بخشند. پنجشنبه شب هواداران بتیس به رسم هر سال در آستانه سال نوی میلادی پیش از شروع بازی تعداد زیادی عروسک به زمین ریختند تا به کودکان فقیر داده شود.
فوتبال با وجود زشتی‌هایی که گاهی ممکن است درون یا بیرون زمین داشته باشد، مسئولیت اجتماعی‌اش را شناخته. هرچند ستارگان فوتبال این روزها پشت دیوارهای بلند یا در آپارتمان‌های لوکس زندگی می‌کنند، ارتباط‌شان با مردم عادی قطع نشده. فوتبال از روز اول ورزشی مردمی بود و هنوز ریشه‌هایش را فراموش نکرده.
پتانسیل فوتبال خیلی کمتر از آن است که بتواند به مشکلات همه رسیدگی کند. هنوز هیچ سازمانی در دنیا تأسیس نشده که فقر را ریشه‌کن کند یا حتی جلوی آن را بگیرد. ولی همین قدم‌های کوچک نور امیدی است که زندگی هنوز جریان دارد و می‌توان باری از روی دوش یک دوست، آشنا یا حتی غریبه برداشت و جهان را به جای قابل تحمل‌تری تبدیل کرد.