رسول مجیدی
روزنامه نگار
در اولین برنامه «جام ۲۲» وقتی حدود ۵ هفته قبل از جام جهانی با برانکو ایوانکوویچ به‌صورت اسکایپی حرف می‌زدم، از او پرسیدم شانس‌های قهرمانی را به چه کسی می‌دهد. سرمربی سابق تیم ملی ایران کرواسی را یکی از شانس‌های اصلی قهرمانی دانست. آن زمان بیشتر به نظر می‌رسید او این حرف را به‌خاطر حس وطن‌پرستی‌اش زده اما حالا که کرواسی برای دومین بار پیاپی به جمع ۴ تیم نهایی جام رسیده، ماجرا فرق می‌کند. کرواسی در حالی به چنین موفقیتی دست یافته که همه آن را مسن، فاقد خلاقیت و کند می‌دانستند؛ یک نسل خسته. اما این نسل خسته از پا ننشسته. آنها شاید با تکیه بر منطقی که اساساً در آدم‌های بزرگ بیشتر دیده می‌شود، رقبای‌شان را یکی یکی ناک‌اوت کرده‌اند؛ حتی برزیل زیبا را.
کرواسی تا به اینجای جام فقط یک پیروزی داشته: ۴-۱ مقابل کانادا. بقیه بازی‌هایش مساوی شده. تساوی بدون گل با مراکش و بلژیک و ۲ تساوی با ژاپن و برزیل در مراحل حذفی. آنها البته استاد مراحل حذفی و بازی در وقت‌های اضافه هستند. علیرغم سن بالای بازیکنان کلیدی‌شان، در وقت‌های اضافه تیم بهتری می‌شوند. در دو جام جهانی قبلی آنها تمامی رقبای‌شان در مرحله حذفی را در وقت‌های اضافه و یا ضربات پنالتی برده‌اند. و در این بین حضور یک بازیکن کلیدی است: لوکا مودریچ.
هافبک ۳۷ ساله‌ای که در جام جهانی قبلی هم از او به‌عنوان یک هافبک پا به سن گذاشته و باتجربه نام برده می‌شد چه برسد به الان که ۴ سال بزرگتر شده است.
آخرین باری که جام جهانی برگزار شد لوکیتا سر از پا نمی‌شناخت. سال ۲۰۱۸ برای او آمد داشت. قبل از جام جهانی با رئال مادرید قهرمان اروپا شده بود و در فینال لیورپول یورگن کلوپ را برده بود. در روسیه تیم ملی کشورش را به فینال رساند و چند ماه بعد توپ طلای فرانس فوتبال را دریافت کرد و بعد از یک دهه به دوگانه مسی-رونالدو پایان داد.
امسال هم شرایط برای او شاید همان‌طور پیش برود. چندماه قبل با رئال مادرید قهرمان اروپا شده و در فینال لیورپول یورگن کلوپ را برده. در قطر دارد تیم ملی کشورش را دوباره فینالیست جام جهانی می‌کند و شاید بعد از این اتفاق دوباره بهترین بازیکن دنیا شود. درست است که مراسم توپ طلا امسال قبل از جام جهانی برگزار شد ولی هنوز جوایز سالانه فیفا موسوم به The Best باقی مانده است.
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید اگر در سال ۱۹۹۱ میلادی بمب‌های ستیزه‌جویان صرب کمی آن‌طرف‌تر یا شاید کمی این‌طرف‌تر می‌خورد، ممکن بود سرنوشت تیم ملی کرواسی و حتی رئال مادرید در این سال‌ها تغییر کند. لوکا دوران کودکی‌اش را در کمپ‌ پناهجویان زندگی می‌کرد. جایی که البته فوتبال برقرار بود اما خطر مرگ همیشه حس می‌شد. خانواده مودریچ کمی پیش از به دنیا آمدن لوکا، از ترس بمباران صرب‌ها در کوه ول‌بیت (بلندترین کوه کرواسی) مخفی شده بودند. تا کیلومتر‌ها آن‌طرف‌تر همسایه‌ای وجود نداشت. خانه‌ای که آنها در آن زندگی می‌کردند سقف نداشت و تنه‌های درخت در آن قرار داشت. حالا چنین پسری از آن دوران ترسناک بچگی عبور کرده و تبدیل به کسی شده که در میانه میدان بهترین هافبک‌های دنیا را از کار می‌اندازد. در مرحله گروهی جلوی ستاره‌های بلژیکی را گرفت و در مرحله حذفی برزیلی‌ها را غافلگیر کرد.
رقیب او در بازی آخر یکی از بهترین رفقایش بود: کاسمیرو. آنها سال‌های سال در کنار تونی کروس، مرگبارترین مثلث میانی دنیای فوتبال را در مادرید تشکیل داده بودند. وقتی تابستان امسال کاسمیرو به منچستر نقل مکان کرد، هافبک کروات برای او پیغامی به این مضمون فرستاد: «دلم برایت تنگ می‌شود. ممنون برای همه چیز. موفق باشی و خدا نگهدار.»
این دو خیلی زود و در قطر به هم رسیدند. حتی در بین دو نیمه بازی مرحله یک چهارم نهایی لباس‌های‌شان را با هم عوض کردند. در طول بازی به زحمت فاصله این دو دوست به ۱۵ متر می‌رسید. مأمور مهار هم بودند. ولی فرق‌شان اینجا بود که کاسمیرو در میانه زمین برزیل تنها بود و مودریچ در کنارش بروزویچ و کواچیچ را داشت. کاسمیرو آزادی عمل مودریچ را نداشت. نمی‌توانست مثل او میانه زمین را ترک کند و به کانال‌های کناری برود. کسی نبود جای او را پر کند اما مودریچ همیشه کسی را برای پوشش داشت. او می‌دانست که اگر کاسمیرو را متوقف کند، برزیل را متوقف کرده. برزیل در بازی با کرواسی ۴ مدافع داشت، یک کاسمیرو و ۵ بازیکنی که بیشتر نزدیک به محوطه جریمه رقیب بودند. شاید آنها بازی را همینجا باختند. جایی که مودریچ و رفقایش در وسط زمین آقایی کردند و البته با چاشنی شانس موفق شدند حتی وقتی در آخرین دقایق وقت‌های اضافه گل خوردند، خود را نبازند و به بازی برگردند. نبرد عقل کروات‌ها و شور  و احساس برزیلی‌ها باید یک برنده می‌داشت و آن برنده هم کسی نبود جز «عقل» که شاید خیلی‌ها دوستش نداشتند.

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید اگر در سال ۱۹۹۱ میلادی بمب‌های ستیزه‌جویان صرب کمی آن‌طرف‌تر یا شاید کمی این‌طرف‌تر می‌خورد، ممکن بود سرنوشت تیم ملی کرواسی و حتی رئال مادرید در این سال‌ها تغییر کند. لوکا دوران کودکی‌اش را در کمپ‌ پناهجویان زندگی می‌کرد. جایی که البته فوتبال برقرار بود اما خطر مرگ همیشه حس می‌شد   

سانتوس اجازه نداد کریستیانو رونالدو همان ابرستاره همیشگی باقی بماند. او برای نشستن روی نیمکت خلق نشده. قیافه درهم و سگرمه‌های بازنشدنی‌اش در منچستریونایتد نشان داد که کریس فقط می‌خواهد بزرگی کند و پشت هر مانعی نمی‌ایستد.
در بازی با سوئیس دنیا به کام پرتغالی‌ها بود و اگرچه گزارش‌های ضد و نقیضی درباره راضی بودن یا نبودن رونالدو از نیمکت‌نشینی منتشر شد‌ اما حقیقت ماجرا این بود که رونالدو حتی از نیمکت‌نشینی در تیم ملی کشورش هم راضی نبود.
نیمه اول بازی با مراکش که گره خورد سانتوس کاپیتان اول تیمش را به زمین فرستاد‌ اما معجزه‌ای در کار نبود و رونالدو هم نتوانست سر راه حذف‌ مانعی بگذارد. با سوت داور‌ فاجعه رقم خورد و رونالدو آخرین جام جهانی زندگی‌اش را هم بدون قهرمانی به پایان رساند. اشک‌های او شاید گویاترین روایت از حس درونی بازیکنی بزرگ باشد که همه قله‌ها را زد جز قهرمانی جهان.

تیم ملی فوتبال مراکش آنقدر نتایج خوب گرفت که شکست پرتغال دیگر شگفت‌انگیز نیست.
تا پیش از جام جهانی 2022 قطر سه تیم از قاره آفریقا به یک چهارم نهایی رسیده بودند که هر سه تیم مربی خارجی داشتند و هر سه تیم هم در این مرحله حذف شدند. تیم ملی کامرون در جام جهانی 1990 با یک سرمربی روس به نام والری نپومنیاچی، تیم ملی سنگال در جام جهانی 2002 با یک سرمربی فرانسوی به نام برونو متسو و تیم ملی غنا در جام جهانی 2010 با یک سرمربی صرب به نام میلووان رایواچ؛ اما هر سه مربی در این مرحله متوقف شدند.
ولید الرکراکی سرمربی تیم ملی مراکش که 45 بازی ملی برای مراکش در کارنامه دارد، متولد فرانسه است؛ اما ترجیح داد برای کشور پدری خود مربیگری کند و حالا نام او در تاریخ جام جهانی می‌درخشد. چون او اولین مربی آفریقایی است که تیمش را به یک‌چهارم نهایی فرستاده و تیمش اولین تیم آفریقایی شد که به نیمه‌نهایی رسید.
مراکش در بازی دیشب ترجیح داد میدان را به پرتغال بدهد و از فرصت ضدحملات استفاده کند. آنها تمام فضاهای منطقه خطر را بستند و پرتغالی‌ها را مجبور کردند تا توپ را به دو سوی خط طولی برده و ارسال کنند. برتری مطلق مراکشی‌ها در نبردهای هوایی موجب شد همه ارسال‌های پرتغال نافرجام بمانند.
برتری یک بر صفر مراکش در نیمه اول موجب شد فرناندو سانتوس از ابتدای نیمه دوم کریستیانو رونالدو را به زمین بفرستد اما 7 طلایی پرتغال هم نتوانست برای تیمش کاری کند تا جام شگفتی‌ها که با تیم‌های بزرگ بی‌رحمانه رفتار کرد، پرتغال را هم قربانی کند. مراکش در این جام بلژیک را در مرحله گروهی شکست داد و موجب حذف اسپانیا و پرتغال شد. تیم‌های برزیل و آلمان هم از بزرگان حذف شده این جام هستند.

طعنه سنگین آگرو به هلندی‌ها:
«بروید فیفا بازی کنید!»
بدون شک یکی از پرتنش‌ترین بازی‌های جام جهانی 2022 قطر، مصاف آرژانتین و هلند در مرحله یک چهارم نهایی بود که پس از تساوی 2-2 در وقت‌های عادی و اضافه، در ضربات پنالتی به سود نماینده امریکای جنوبی تمام شد. در همین رابطه فیلمی منتشر شده که نشان می‌دهد که سرخیو آگوئرو ستاره بازنشسته آلبی‌سلسته پس از درام یک‌چهارم نهایی به ووت وگهورست مهاجم هلند می‌گوید: «خفه شو!» و بعد از آن هم با انتشار پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی هلندی‌ها را مسخره می‌کند.
 آگوئرو و زننده گل‌های هلند بعد از بازی در تونل رودررو شدند که درگیری لفظی‌شان هم در همانجا صورت گرفت. در کلیپی که منتشر شده، مهاجم هلند ظاهراً منتظر شخص دیگری است و در تونل رختکن‌ها ایستاده تا اینکه آگوئرو وارد تونل می‌شود و رو به او فریاد می‌زند: «خفه شو!»
وگهورست که از رفتار ستاره سابق منچسترسیتی حیرت‌زده شد، به سرعت به این حرکت او واکنش نشان داد. او ادعا کرد که منتظر است با کسی دست بدهد که احتمالاً یک بازیکن آرژانتین یا یکی از داوران مسابقه بوده است. با بالاگرفتن درگیری، لیساندرو مارتینز و لائوتارو مارتینز دو بازیکن تیم ملی آرژانتین مداخله کردند و سعی کردند دو طرف را از یکدیگر جدا کنند. اما حتی پس از درگیری در تونل، آگوئرو حاضر نشد دست از سر هلندی‌ها بردارد و در شبکه‌های اجتماعی چند توئیت منتشر کرد که هلند را پس از شکست آنها به تمسخر گرفته بود. یکی از این پست‌ها، تصویری بود که تیم هلند را پس از شکست در ضربات پنالتی در حالی که بازیکنان آرژانتین از خوشحالی فریاد می‌زدند نشان می‌داد اما پیامی که آگوئرو در کنار این عکس گذاشته بود، جالب بود. او خطاب به هلندی‌ها نوشت: «بروید فیفا بازی کنید.»

پیام تلخ سیلوا پس از حذف برزیل
تیاگو سیلوا، مدافع تیم ملی برزیلی پس از اینکه آخرین فرصتش برای قهرمانی در جام جهانی به همراه سلسائو را از دست داد، اعترافی کرد که قبول آن برای طرفدارانش سخت بود. برزیل یکی از مدعیان قهرمانی در جام جهانی فوتبال 2022 قطر بود و نمایش‌هایش در مراحل گروهی و یک هشتم نهایی هم تأییدکننده این موضوع بود اما شکست برابر کرواسی در ضربات پنالتی سبب شد که برزیلی‌ها همچون جام جهانی 2018 از صعود به مرحله نیمه نهایی باز
بمانند.
به این ترتیب، رقابت‌های جام جهانی 2022 برای برزیل پایانی دلخراش داشت و چندین بازیکن این تیم پس از مسابقه در زمین بازی اشک ریختند و سیلوا از جمله کسانی بود که بعد از بازی خیلی ناراحت به نظر می‌رسید. مدافع میانی چلسی اگرچه همچنان یکی از بهترین بازیکنان پست خود است، اما با 38 سال دیگر بعید است که او شانسی برای حضور مجدد در جام جهانی داشته
باشد.
او پس از بازی به شبکه bein sport گفت: «متأسفانه به‌عنوان یک بازیکن دیگر نخواهم توانست جام را بالای سر ببرم اما چه کسی می‌داند آیا در آینده شانس بردن این جام در نقش دیگری را خواهم داشت یا خیر؟»