وصال روحانی
روزنامه نگار
امشب جام جهانی فوتبال 2022 در شهر دوحه قطر به پایان می‌رسد و از بین دو تیم فرانسه و آرژانتین یکی تاج قهرمانی را بر سر می‌گذارد. این مسابقات با شرکت 32 تیم برگزیده دنیا از 29 آبان تا 27 آذر در هشت استادیوم عالی در سطح شهر دوحه برگزار شد و چه در دیدارهای مرحله گروهی چه در مراحل حذفی هیجانات نابی خلق شد که بر قدر و منزلت این ورزش در چشم جهانیان افزود و نشان داد که چرا فوتبال همچنان ورزش اول دنیا به حساب می‌آید و به چه سبب پولسازترین هم هست.
هر کشوری که پای در این مسابقات گذاشت و حتی برخی کشورها که در همان مرحله مقدماتی در قاره‌های خویش حذف شدند و راهی به مرحله نهایی در قطر نیافتند، تجربیاتی کسب کردند که برای ادوار بعدی این رقابت‌ها به کارشان می‌آید. اما سهم ما از این هیاهوی مثبت و از این جشنواره زیبای فوتبالی چه بود؟ در پاسخ باید گفت ره‌توشه‌های ما از بیست و دومین دوره این پیکارها همانند پنج دوره قبلی که راهی مرحله نهایی شده بودیم، در کمترین حد و اسباب تأسف بود و یک بار دیگر چوب ندانم‌کاری‌های خود را خوردیم. تعویض بسیار دیرهنگام سرمربی تیم، رویکرد مربی جدید به همان نفرات جام جهانی قبلی (تو گویی که آنها چهار سال پیرتر و کم‌توان‌تر نشده‌اند)، توسل به همان سیستم‌های دفاعی ملالت‌بار (و این بار با کارایی کمتر) و دل بستن به حوادثی که اغلب از راه نرسید، تیم ما را یک بار دیگر به برزخ فرستاد.
امسال برای اولین بار در تاریخ 92 ساله برپایی جام‌های جهانی سه تیم از قاره آسیا از گروه‌های خود بالا آمدند و به مراحل حذفی رسیدند. آنچه اهمیت کار آنها را بیشتر و ضعف ما را عیان‌تر ساخت، این بود که هر سه آسیایی صعودکننده در گروه‌هایی به غایت سخت‌تر از ما قرار داشتند و با وجود این از مهلکه بزرگ پیش روی‌شان جان سلامت به در بردند و برای قاره خویش اعتبارساز شدند.
ما چه کردیم؟ ما فقط 3 ماه و نیم مانده به شروع رقابت‌های قطر رئیس فدراسیون‌مان را عوض کردیم و مهدی تاج که یک بار دیگر سکاندار این ورزش شد، در یکی از نسنجیده‌ترین کارهای سالیان معاصر مربی را از نو رهبر تیم ملی کرد که در هر دو جام جهانی قبلی و هر دو دوره آخر جام ملت‌های آسیا اسباب ناکامی‌مان شده بود. کارلوس کی‌روش این بار هم به همان سیاست‌های انفعالی و تاکتیک‌های سراسر دفاعی و اندیشه‌های عجین با احتیاط افراطی روی آورد و تیم ملی را با سلاح ترس به میدان فرستاد و خودتان می‌دانید که محصول این استراتژی چه بود و با ورزش ما چه کرد. این بار حتی خبری از دفاع اتوبوسی و موفق تیم ملی هم در کار نبود و حتی شانس آوردیم که انگلیس فقط شش گل به ما زد.
آیا متنبه شدیم و برای آینده درس گرفتیم؟ تاریخ، پاسخ این سؤال را با کلمه «نه» می‌دهد. فوتبال ما هرگز از گذشته ناروشن خود در مراحل نهایی جام‌های جهانی درس نگرفته و اشتباهات و بی‌سیاستی‌های خویش را دهها بار دیگر تکرار کرده است. بدتر از همه اینکه ضربه سنگین وارده به ما در آوردگاه قطر مدیران غفلت‌زده فوتبال ما را به هوش نیاورده و همچنان راه خویش را می‌روند. سهم ما از جشنواره زیبای هنرهای فوتبالی و مهارهای فردی و تاکتیک‌های تخصصی فقط هیچ بود و پوچ.