سام ستارزاده
روزنامهنگار ورزشی
پیروزی سعودیها بر یاران مسی، پیادهسازی انیمه کاپیتان سوباسا در گروه مرگ جامجهانی قطر و صعود شگفتانگیز استرالیا و کره جنوبی، مترادف با سقوط آزاد فوتبال ایران از صدر رتبهبندی فیفا در منطقه آسیا به پله چهارم بودند. هر کدام از این دستاوردها، یک حسرت برای فوتبال ایران به حساب میآیند؛ اما این حسرتها صرفاً به نیمکت ایران محدود نمیشوند. بحث خیلی عمقیتر و ریشهایتر از دوگانه کیروش – اسکوچیچ است. بحث، بحث یک نسل فاصله میان ما و قله جدید قاره کهن است؛ بحث حسرت برنامهریزی و هدفگذاریای است که در ایران حتی نسبت به استانداردهای فوتبال آسیا در حال عقبگردی ناراحتکننده است.
نسلهای جوان کشورهای پیشتاز آسیا توسط یک یا دو سرمربی ساخته نمیشوند که ما بخواهیم صرفاً با ابقا یا تعویض کیروش آن را انجام دهیم. استعدادهای برتر فوتبال ژاپن و کره جنوبی حتی بعضاً در مدارس فوتبال دبیرستانها شکوفا میشوند. آکادمی باشگاههای حرفهای لیگهای داخلی این کشورها بستری برای پرورش این استعدادهاست و لیگهای داخلی بزرگسالان نیز با جذب ستارگان باکیفیت و مربیان متجرب از ورای مرزها محیطی برای معرفی و ارتقای آنها فراهم میآورند. یک مربی تیمملی قرار نیست نسل جدیدی از استعدادها را کشف کند؛ بلکه چکیده محصولات آکادمیها و لیگهای هر کشور را صرفاً به لیست تیمملی اضافه میکند.
تاریکترین نقطه تیمملی در قطر این بود که با وجود یک جای خالی در لیست، از میان تمام جوانانی که در فصل گذشته و جاری در فوتبال باشگاهی کشور رشد کردهاند، تنها یک بازیکن، یعنی ابوالفضل جلالی به لیستی که حتی نسبت به جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه تکراری بود، اضافه شد. سقوط آزاد فوتبال ما از تابستان امسال آغاز شده، جایی که برترین بازیکنان زیر ۲۳ سال کشورمان حتی از صعود در گروهی که ازبکستان و ترکمنستان را در خود میدید، بازماندند. فارس البریکان، هیثم العسیری و سعد عبدالحمید از تیم فاتح آن تورنمنت به تیم منتخب هروه رنار هم راه یافتند و در پیروزی بزرگ شاهینها مقابل آرژانتین نقش ایفا کردند.
نقطه افول فوتبال ایران امروز حس نمیشود؛ بلکه روزی حس خواهد شد که ستارگان تیمهای پایه ژاپن، استرالیا و کره نیز به تیم بزرگسالان برسند و ما ناتوان از جایگزین کردن برترینهای نسل طلایی تیمملی، عقبماندگی خود از غولهای جدید فوتبال آسیا را زمانی لمس کنیم که دیگر دیر شده است.