سمیرا شیرمردی
روزنامه نگار
حواشی به وجود آمده در مورد تبلیغات محیطی لیگ برتر فوتبال بین سازمان لیگ و باشگاه استقلال، حق پخش تلویزیونی و بسیاری از مباحث درآمدی تیم‌های سطح اول فوتبال ایران همیشه سوژه داغی بوده است. این بار بحث تبلیغات البسه تیم‌های لیگ برتری متفاوت با قبل است که به بررسی و تحلیل آن می‌پردازیم.
امین کریمیان کارشناس حوزه اقتصادی ورزش که سابقه همکاری با باشگاه‌های مختلف را دارد، در مورد مباحث درآمدی در باشگاه‌ها و تیم‌های لیگ برتری فوتبال می‌گوید: «باشگاه‌ها از کمترین ظرفیت‌های درآمدزایی خود استفاده می‌کنند. به طوری که هم اکنون از مهمترین منبع درآمدی که همان حق پخش تلویزیونی است بی‌بهره‌اند. وضعیت تبلیغات محیطی با مشکلی که استقلال برای آن درست کرده حال و روز خوشی ندارد و استقلال از فصل قبل ۳۳ میلیارد تومان بدهکار است و امسال هم تا الان حدود۲۲ میلیارد تومان بدهی دارد.»
کریمیان در رابطه با میزان درآمد باشگاه‌ها از تبلیغات محیطی سال گذشته توضیح می‌دهد: «اگر بدهی استقلال وصول شود حدود ۱۹۰ میلیارد تومان بوده که البته بین ۱۶ تیم تقسیم می‌شود. درآمد روز مسابقه از برگزاری بازی به دلیل عدم حضور هواداران در ورزشگاه‌ها حذف شده و بقیه مباحث چون فروش بازیکن و فروش محصولات در بسیاری از باشگاه‌ها جایگاهی ندارد.»
این کارشناس بازاریابی ۱۱هفته گذشته لیگ برتر فوتبال را از لحاظ تبلیغات روی البسه را اینچنین بررسی و تحلیل می‌کند: «۱۶ تیم حاضر تا کنون تبلیغ ۵۴ برند، محصول یا شرکت را بر روی البسه خود انجام داده‌اند که ۴ تبلیغ در تیم‌های سپاهان و ذوب‌آهن، استقلال، پرسپولیس و استقلال و پیکان مشترک بوده است. تیم‌ها برای تبلیغات از فضای روی پیراهن ۲ فضا پشت پیراهن که بالا و پایین شماره است و روی شانه و روی بازو استفاده کرده‌اند. از مجموع تبلیغات ذکر شده ۲۷ تبلیغ مربوط به مالکان، حامیان اصلی یا محصولات آنها بوده است که در حقیقت می‌توان از تبلیغ سفارشی نام برد و بقیه تبلیغات حاصل تلاش باشگاه‌ها بوده است.»
کریمیان از دیگر نکات قابل توجه در این مورد می‌گوید: «تیم پرسپولیس در هفته اول بدون تبلیغ البسه بود و نفت مسجدسلیمان تا کنون تبلیغی نداشته است. استقلال با ۱۲ تبلیغ بیشترین تبلیغ را داشته که البته ظاهراً بدقولی برخی از اسپانسرها در پرداخت، یکی از دلایل آن بوده و در یکی از مسابقات هم تبلیغ پشت پیراهن را به صورت وصله و پوشش روی تبلیغ قبلی انجام داد. تیم‌های پرسپولیس، استقلال، سپاهان، آلومینیوم و هوادار از بیشترین فضا استفاده کرده‌اند. به جز سرخابی‌ها، سپاهان و آلومینیوم ظاهراً بیشتر از فضاها درآمد کسب کرده‌اند. ۳ تیم خصوصی نساجی، تراکتور و هوادار هم محصولات شرکت‌های هم‌ خانواده و مالک را تبلیغ کرده‌اند. در میان تیم‌های صنعتی، سپاهان پایدارتر بوده و فولاد و مس کرمان ناکام‌تر و البته ذوب‌آهن، گل‌گهر و پیکان از شرکت‌های زیر مجموعه شرکت مالک استفاده کرده‌اند. مس رفسنجان در طول این مدت ۲ بانک را تبلیغ کرده که ظاهراً به دلیل تعاملات بوده تا درآمد مجزا. اپراتورهای تلفن همراه هم همچون گذشته هر کدام به طور مجزا حامی یکی از تیم‌های استقلال و پرسپولیس بوده‌اند.»
کریمیان از نکات منفی و تاریک تبلیغات بر روی البسه، سایز متغیر و دلخواه تبلیع و بی‌نظمی در چگونگی تبلیغ البسه نام می‌برد و ادامه می‌دهد: «بسیاری از باشگاه‌ها هنوز برنامه شاخص و مدونی جهت استفاده از این درآمد که به قول معروف آب باریکه است، نداشته‌اند.»