آرمن ساروخانیان
@armen9971
کارلوس کیروش در بازگشت به فوتبال ایران برای اولین بار روبهروی دوربین عادل فردوسیپور و برنامه «فوتبال 360» نشست؛ مصاحبهای که همزمان با حضور تیم ملی در اردوی اتریش، شب گذشته در فضای مجازی منتشر شد. مربی پرتغالی 1345 روز پیش از این ملاقات دوباره با فردوسیپور مصاحبه کرده و گفته بود که «امیدوارم این آخرین مصاحبه ما نباشد». بعد از این مصاحبه اما سرنوشت متفاوتی در انتظار آنها بود. 8 بهمن سال 1397، شکست سه بر صفر تیم ملی مقابل ژاپن در نیمهنهایی جام ملتهای 2019 به معنی پایان حضور 8 ساله کیروش در فوتبال ایران بود. 20 اسفند همان سال، کمی بیش از یک ماه بعد از آن بازی، فردوسیپور برای آخرین بار مقابل دوربین نود نشست و این برنامه قدیمی و پرطرفدار برای همیشه تعطیل شد.
کیروش بعد از آن به کلمبیا و مصر رفت و هدایت تیم ملی ایران به ویلموتس و اسکوچیچ سپرده شد. چرخ روزگار اما کیروش را در آستانه جام جهانی 2022 به نیمکت تیم ملی ایران برگرداند و به فردوسیپور که حالا برنامه جدیدی را کلید زده، اعتماد کرد تا به سؤالات پرتکرار این روزها پاسخ بدهد.
مربی باتجربه پرتغالی درباره این ملاقات دوباره گفت: «من هیچوقت در فوتبال نمیگویم خداحافظ برای همیشه، میگویم به امید دیدار.»
طبیعی بود که پیش از صحبت درباره پروژه جدید، پایان تلخ در جام ملتها مرور شود. کیروش درباره آن شکست غیرمنتظره و عجیب گفت: «آن جام ملتها برایم خیلی تلخ بود. هنوز آن بازی را نگاه نکردهام، هر چند حالا مجبورم آن را دوباره ببینم.»
گروهی معتقدند که بازگشت کیروش به تیم ملی از قبل برنامهریزی شده و او از مدتها قبل برای نشستن روی نیمکت تیم ملی به توافق رسیده بود. زمزمه بازگشت مربی پرتغالی پیش از انتخابات فدراسیون هم شنیده میشد و مهدی تاج مدتی بعد از انتخاب برای این پست از بازگشت این مربی خبر داد.
کیروش درباره روند مذاکراتش با فدراسیون فوتبال گفت: «8-7 یا 10 روز قبل با من صحبت کردند.» البته او اضافه کرد که واسطههایی قبلاً به او گفته بودند که ممکن است تیم فعلی در صورت بازگشت به فدراسیون فوتبال، با او برای بازگشت تماس بگیرند.
آنچه شایعه بازگشت کیروش را داغتر کرد، پستی بود که از حضورش در رختکن تیم ملی منتشر کرد و از آن به عنوان یک نشانه یاد شد؛ رفتاری که از نگاه منتقدانش خیلی حرفهای نبود. کیروش اما تأکید دارد که این پستها حکم پیغام را نداشت و به خاطر علاقهای بود که به ایران داشته.
یکی از بحثهای داغ در رسانهها و شبکههای اجتماعی این است که بر خلاف دو دوره قبل، این بار تیم ملی فوتبال ایران است که مربی پرتغالی را به جام جهانی برده. کیروش مخالفتی با این موضوع نداشت، تشکر کرد و وعده داد که با تمام وجود برای موفقیت تیم ملی تلاش خواهد کرد؛ «من این فرصت را با مسئولیتپذیری کامل قبول کردم. با تعهد کامل.»
تیم ملی در جام جهانی 2018 تنها یک شوت تا صعود به مرحله حذفی فاصله داشت؛ همان ضربه طارمی به دروازه پرتغال که اگر چند سانتیمتر آنطرفتر بود، فوتبال ایران میتوانست موفقیتی تاریخی را جشن بگیرد. نتایج و عملکرد خوب تیم ملی مقابل مراکش، اسپانیا و پرتغال انتظارات را بالا برده و خیلیها انتظار دارند که کیروش این بار همان نتایج را تکرار و حتی مأموریت صعود را کامل کند.
شرایط اما نسبت به چهار سال قبل متفاوت است. فهرست تیم نسبت به آن روزها تغییر کرده و آنها که ماندند هم آمادگی متفاوتی دارند. مهمتر از همه زمان کمی است که کیروش برای آماده کردن تیم در اختیار دارد. او بعد از صعود سریع تیم ملی به جام جهانی روسیه حدود یک سال فرصت داشت روی آماده کردن فنی و ذهنی بازیکنان برای پستهای مختلف کار کند و تیمش را در بهترین شرایط به جنگ سه حریف سرسخت ببرد. این بار اما اردوی اتریش و دو بازی دوستانه با اروگوئه و سنگال تنها زمان مفیدی است که او میتواند بازیکنانش را کاملاً در اختیار داشته باشد.
کیروش با علم به این شرایط سخت مسئولیت تیم ملی را پذیرفته و تن به قماری داده که ممکن است برایش گران تمام شود. او درباره مأموریت سخت قطر گفت: «در فوتبال هیچ بهانه و توجیهی برای بازنده نیست.» او مثل چهار سال قبل با امیدواری زیادی به این تورنمنت خواهد رفت و درباره احتمال صعود تیم ملی گفت: «هیچکس نمیداند در جام جهانی چه اتفاقی میافتد.»
بازگشت کیروش از آنجا که با برکناری اسکوچیچ همراه بود، واکنشهای منفی کمی نداشت و گروهی که عمدتاً از مخالفان کیروش هستند معتقد بودند مربی کروات به خاطر نتایج خوبی که در مرحله مقدماتی گرفت باید در جام جهانی هم روی نیمکت تیم ملی بنشیند. آنها با واژههایی مثل «بیمعرفتی» یا «بیانصافی» از این برکناری انتقاد کردند، ولی کیروش مدعی است که «در فوتبال چیزی به نام منصفانه نداریم» و خودش هم چند بار اتفاق مشابهی را تجربه کرده است. کیروش اعتراف کرد گاهی با تصمیماتی روبهرو شده که از نظرش عادلانه نبوده، ولی شاید درست بوده.
دودستگی در اردوی تیم ملی که خودش را با استوریهای متفاوت بازیکنان نشان داد، یکی از موضوعات نگرانکننده بود که میتوانست پایان فاجعهباری را برای تیم ملی رقم بزند، ولی کیروش کسی است که حتی منتقدانش باور دارند میتواند رختکن را متحد کند. مربی پرتغالی درباره اختلافنظرهای بین بازیکنان گفت: «اجازه نمیدهم چنین اتفاقی رخ بدهد.»
کیروش در کمپ تیم ملی به خبرنگاران گفته بود که برای دستیار ایرانی فقط روی جواد نکونام حساب میکند. او درباره دلیل اصرارش روی سرمربی فولاد گفت که کاپیتان سابقش بهترین کسی بود که میتوانست به او کمک کند، هرچند این انتقال نهایی نشد.
به نظر میرسد که مربی پرتغالی در بازگشت به تهران رویه متفاوتی در پیش گرفته و با متانت و انعطاف بیشتری برخورد میکند. کیروش درباره تفاوتش نسبت به چهار سال قبل کوهنوردی را مثال زد که هر چقدر بالاتر میرود، بهتر میبیند. او تأکید دارد که با تجربهتر شده و گفت: «اگر پیشرفتی در خودم نمیدیدم، صادقانه نبود که این مسئولیت را قبول کنم.»