محسن آجرلو
روزنامه نگار
مراسم سالانه معرفی بهترینهای والیبال اروپا، والیبال گالا 2022 در شهر بروکسل برگزار شد و این بار یک برگزیده نام آشنا و بزرگ داشت. خولیو ولاسکو به پاس سالها تلاش در والیبال دنیا جایزه «یک عمر دستاورد ورزشی» را دریافت کرد. مربی بزرگی که هدایت نسل طلایی ایتالیا را برعهده داشت و در دو دهه اخیر هم در تیمهای ملی اسپانیا، ایران و آرژانتین به مربیگری پرداخته و اثرات قابل توجهی گذاشته است. اثراتی که حالا هم با فعالیت او در ردههای پایه ایتالیا همچنان ادامه دارد.
والیبال گالای 2022 در کنار اهدای جایزه به سمنیوک لهستانی و ایزابلا هاک سوئدی بهعنوان برترین بازیکنان مرد و زن سال اروپا، یک برگزیده نام آشنا و مشهور دیگر هم داشت. خولیو ولاسکوی آرژانتینی که در هفتاد سالگی و در شرایطی که دیگر مربیگری را هم کنار گذاشته، جایزه «یک عمر دستاورد ورزشی» را دریافت کرد. جایزهای که به پاس تحول و دستاوردهای عظیم او در دهه 90 در تیم ملی ایتالیا که منجر به سه قهرمانی پیاپی برای آنها شد به ولاسکو اهدا شد. ولاسکویی که البته بعدها هم با تحول در والیبال ایران و همینطور رساندن تیم ملی کشورش (آرژانتین) به المپیک، کارهای بزرگش را ادامه داد.
جایزه یک عمر دستاورد ورزشی در والیبال، شاید برای هیچکس به اندازه ولاسکو شایسته و بایسته نباشد. مربی بزرگی که همین حالا هم بیکار ننشسته و تیمهای رده پایه ایتالیا را با مشاورههای خود هدایت میکند و تحولی دیگر را در دستور کار خود قرار داده است.
تیم رؤیایی ایتالیا
لهستانیها در شرایطی فینال قهرمانی جهان را به ایتالیا باختند که آمده بودند برای سومین قهرمانی پیاپی. اتفاقی که نیفتاد و نکته جالب ماجرا آنجاست که آخرین تیمی که به این هدف رسیده بود، همین تیم لاجوردیپوش بود. ایتالیایی که در اواخر دهه هشتاد و دهه 90، سه بار پیاپی قهرمان جهان شده بود.
سه قهرمانی پشت سر هم ایتالیا در جهان با حضور ولاسکو در سال 1989 پایهگذاری شد و خولیو در دو قهرمانی اول (1990 و 94) هدایت این تیم را هم برعهده داشت. در نهایت هم مدال نقره المپیک در سال 1996 بهعنوان ناکامی تلقی شد و ولاسکو را وادار به کنارهگیری کرد. آن هم در شرایطی که دو سال بعد، ایتالیا یک بار دیگر قهرمان جهان و تبدیل به آخرین تیمی شد که سه بار پیاپی روی سکوی اول دنیا میایستد.
احیای دوباره
پس از آن رقابتها ایتالیا هیچگاه دیگر رنگ فینال قهرمانی جهان را به خود ندیده بود. به غیر از رقابتهای 2010 که در خاک این کشور برگزار شد و لاجوردیپوشان چهارم دنیا شدند، رسیدن به نیمه نهایی هم از دستشان دور مانده بود. با این حال در رقابتهای 2022 تیم جوان شده ایتالیا آنقدر خوب کار کرد و از قرعه سادهترش بهترین بهره را برد که قهرمانی را از چنگ لهستان فوق آماده گرفت.
این ایتالیا را هم خیلیها ثمره سالها کار ولاسکو در ردههای پایه میدانند. ولاسکو اگرچه از سال 2019 به طور رسمی مربیگری را رها کرده اما چند سالی قبل از آن هم مشاور تیمهای پایه ایتالیا بود. بخش زیادی از جوانهای مستعد کنونی این تیم هم از دل همان تیمهای پایهای بیرون آمدند که قهرمانی جهان را هم در اکثر ردهها کسب کردهاند.
ولاسکو یک بار دیگر دست به احیای والیبال ایتالیا زده. البته این بار جایش پشت صحنه و در لایههای زیرین تشکیلات حساب شده و قوی والیبال در این کشور است.
ایران هنوز هم به ولاسکو نیاز دارد؟
داشتن نفراتی از این دست، همواره اتفاق خوب و ارزشمندی به حساب میآید اما روند والیبال ایران شباهات زیادی به ایتالیا دارد. روند بازیکنسازی بخوبی انجام شده و در هر دوره استعدادهای بزرگی به والیبال ایران معرفی میشوند. اینطور که به نظر میرسد خلأ اصلی در استفاده نهایی از این استعدادهای فوقالعاده است که میتوانست در همین قهرمانی جهان هم به سر و شکل بهتری انجام شود. کاری که دی جورجی در ایتالیا انجام داد اما زور بهروز عطایی به اجرای آن نرسید.
به این ترتیب شاید والیبال ایران دیگر نیازی به کسی مانند ولاسکو نداشته باشد. ایران یک مربی بزرگ میخواهد که بتواند از این استعدادهای بزرگ، ستارههای آینده والیبال را بسازد و نسلی بسازد که مانند تیم جوان ایتالیا، قدرت شکست دادن بهترینهای دنیا را داشته باشد.