سعید زاهدیان
چند روز بعد از تعطیلات عید، ویتالی هینن سرمربی بلژیکی که مدت‌ها هدایت تیم‌ملی والیبال لهستان را برعهده داشت، 3 روز به ایران آمد تا مدرس همایشی باشد که برای مربیان و اهالی والیبال ایران ترتیب داده شده بود؛ روز سوم این همایش، با این مربی سرشناس حدود نیم ساعت اختصاصی مصاحبه کردیم و بحث ما سمت فوتبال رفت. هینن خیلی کوتاه و در لابه‌لای صحبت‌هایش، اشاره‌ای به تفاوت مربیگری فوتبال و والیبال داشت و معتقد بود که تاکتیک‌های والیبال پیچیده‌تر از فوتبال است.
مشابه همین حرف‌ها را حدود دو ماه بعد از زبان بلند قد‌ترین والیبالیست جهان شنیدیم؛ موزرسکی ستاره 18/2 متری در گفت‌و‌گو با ایران ورزشی درباره تفاوت‌های والیبال و فوتبال به این مسأله پرداخت که در والیبال تاکتیک‌های متنوع‌تری نسبت به فوتبال وجود دارد و همین مسأله این رشته را برایش جذاب کرده است.
بحث در مورد تیم ملی والیبال ایران در لیگ ملت‌ها با سرمربی ایرانی و قیاس آن با مربی داخلی یا خارجی در فوتبال شاید اساساً غلط باشد؛ تیم ایران که در پنجره اول و دوم 4 پیروزی و 4 شکست داشته، از جنبه‌های مختلفی مورد نقد قرار گرفته و گروهی از عملکرد بهروز عطایی راضی هستند و عده‌ای او را به‌دلیل شکست‌ها به‌شدت نقد می‌کنند.
در فوتبال، تفاوت میان مربیان و حتی بازیکنان ایرانی با مربی و بازیکن خارجی بسیار است؛ فوتبال ایران در زمره تیم‌های درجه 2 دنیا هم نیست اما در والیبال با رشد چشمگیر سال‌های اخیر، والیبال ایران به سطح یک دنیا رسیده‌ و تیم‌ملی با هدایت مربیان خارجی و حالا مربی داخلی-بهروز عطایی- برابر بهترین تیم‌های دنیا برنده شده است؛ اتفاقی که در فوتبال ملی ایران هرگز رخ نداده.
برای قضاوت درخصوص تیم ایران با مربی داخلی باید بیشتر صبر کنیم و ببینیم که مربیان ایرانی هم مثل والیبالیست‌ها به سطح یک دنیا رسیده‌اند و می‌توانند مثل مربیان بزرگ والیبال دنیا تیم ایران را به پیروزی‌های بزرگ و خاطره‌انگیز برسانند یا نه؟!
منتقدان سرمربی ایرانی می‌گویند که برد ایران برابر تیم‌هایی به دست آمد که با نفرات اصلی در لیگ ملت‌ها حاضر نشدند؛ بدیهی است که تیم ایران هم نسبت به گذشته تغییرات گسترده‌ای داشته و بعد از کنار رفتن نسل طلایی والیبال ایران، بازیکنان جوانی به تیم‌ملی دعوت شده‌اند که بسیاری از آنها تجربه حضور در لیگ ملت‌ها را ندارند. البته سرمربی ایران هم تجربه حضور در چنین سطحی را ندارد و با عبور از دو پنجره، آهسته آهسته هم بازیکنان به تجربیات بیشتری می‌رسند و هم بازیکنان پخته‌تر ظاهر می‌شوند و دیگر ترس و ابایی از تیم‌ها و ستاره‌های نامدار والیبال نخواهند داشت.
گذر زمان نشان می‌دهد که حضور مربیان خارجی بزرگ در تیم‌ملی والیبال ایران تا چه میزان بر مربیان ایرانی اثر گذاشته و به رشد آنها منجر شده است. در فوتبال که هرگز اثری از رشد مربیان نمی‌بینیم و همچنان اهالی فوتبال به مربی ایرانی برای هدایت تیم‌ملی اعتماد ندارند. این بی‌اعتمادی ریشه در ناکامی تیم‌ملی فوتبال با مربی ایرانی در برهه‌های مختلف دارد. اما در والیبال، فعلاً نتایج فاجعه‌باری که کسب نشده هیچ، بلکه سرمربی ایرانی برابر کانادا و امریکای بدون باخت پیروز شد. از سویی شکست 3 بر صفر برابر ژاپن که حریفی آسیایی است، انتقاد از مربی ایرانی را از همان ابتدا زیاد کرد؛ درحالی که مسابقه مقابل ژاپن در پنجره نخست لیگ ملت‌های والیبال بود و هنوز بازیکنان و مربیان صاحب تجربه اندکی بودند.
در مجموع اگر مربی ایرانی در تیم ‌ملی والیبال جواب دهد، می‌شود به آینده مربیگری فوتبال هم امیدوار بود چرا که والیبال در میان رشته‌های تیمی از نظر تاکتیک و آنالیز به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر از فوتبال است و موفقیت مربی ایرانی والیبال می‌تواند ما را به موفقیت مربیان فوتبال ایران امیدوار کند.