افق فوتبال آسیا از اواخر دهه هفتاد مشخص شد؛ کنفدراسیون فوتبال آسیا و کشورهای عضو میدانستند که قرار است در آینده نزدیک برای فوتبال باشگاهی چه اتفاقی رقم بخورد و لیگ قهرمانان با فرمت جدید چه الزاماتی دارد.
ایران جزو نخستین کشورهایی بود که لیگ خود را حرفهای اعلام کرد و نخستین فصل مسابقات با 14 تیم آغاز شد. اصرار فدراسیون به کم بودن تیمها دلیل داشت. باشگاههای ما صاحب شرایط و امکانات لازم نبودند و قرار بود 14 تیمی که از وضعیت بهتری برخوردارند، در لیگ برتر رقابت کنند. اما در ادامه کار با اعتراض بسیاری از شهرها و مسئولان استانی و نمایندگان مجلس، لیگ برتر به 16 تیمی تبدیل شد؛ بدون توجه به ویژن آسیا برای لیگ قهرمانان!
بعد از جام جهانی 2006 و رفتن دادکان، با رأی دیوان عدالت اداری صنعت نفت به لیگ برتر آمد و فدراسیون ناچار شد تعداد تیمهای لیگ را به 18 برساند. آن زمان هیچ کس فکر نمیکرد که سرانجام کنفدراسیون فوتبال آسیا مماشات با باشگاهها و کشورهای بینظم را کنار میگذارد. بعد از حدود 20 سال از حرفهای شدن لیگ ایران، با حذف استقلال و پرسپولیس متوجه شدیم که دوران برگزاری بازی با کمبود و کاستی، بدون مجوز حرفهای تمام شده است. حالا با لیگی مواجه هستیم که از 18 تیم آن، تنها سپاهان و فولاد مجوز حرفهای دریافت کردهاند و سایر باشگاهها با مشکلات متعددی روبهرو هستند.
یکی از مشکلات اساسی فوتبال ایران، زمین تمرین و استادیوم استاندارد است؛ بسیاری از تیمها نظیر گلگهر و مس رفسنجان در تهران تمرین میکنند یا نساجی قائمشهر باید در مشهد میزبان حریفانش باشد. اینها نشان میدهد که همچنان باشگاههای ایرانی در مسیر حرفهای شدن حرکت نمیکنند. نداشتن هتل و امکانات مناسب در بسیاری از استانها به ما میگوید که 18 تیم برای لیگ ایران زیاد است و اگر متر و معیار سختگیرانهای برای صعود تیمها به لیگ برتر نباشد، اوضاع میتواند بدتر از این هم باشد. کرهجنوبی برای حل این مشکل سالها لیگ خود را با 12 تیم برگزار میکرد یا لیگ قطر با 8 تیم در سه مرحله با هم مسابقه میدادند.
سالهاست که در فوتبال ایران شاهد تیمهایی هستیم که در شهر خود امکانات حرفهای ندارند و برای زمین تمرین به تهران میآیند یا مثلاً استقلال خوزستان که بهدلیل مشکلات مالی وسط لیگ قهرمانان اعتصاب کرده بود و حاضر به سفر برای بازی در آسیا نبود.
فعلا فدراسیون مسئول و متولی قطعی ندارد اما برای سالهای آینده به جز قهرمانی در لیگ یک، فاکتورهای حرفهای شدن هم برای صعود تیمها به لیگ برتر باید اضافه شود و یا تعداد تیمها کاهش پیدا کند تا با مشکلاتی که در سالهای اخیر تیمهایی نظیر پدیده، نساجی، مس رفسنجان و گلگهر داشتهاند، مواجه نباشیم.