در حالی که گفته می‌شود فصل بعد یک بار دیگر استفاده از بازیکنان و مربیان خارجی در فوتبال ما آزاد می‌شود، باید به مزایای این امر نگاهی از نو انداخت. نه تنها حضور مجدد چهره‌های خارجی، دانش و کارآیی‌های جدید و مدرن‌تر فوتبال را در بطن این ورزش در کشورمان جاری خواهد کرد، بلکه سبب خواهد شد قیمت‌های باورنکردنی و فزون‌تر از اندازه‌ای که در فصل جاری برای بازیکنان ایرانی باب شد، محو گردد و یک بار دیگر منطق نسبی در این زمینه حاکم گردد و شاهد تعیین نرخ‌هایی برای فوتبالیست‌های خود باشیم که اگرچه باز زیاد خواهد بود اما به اندازه فصل جاری نجومی و هراس‌آور نخواهد بود. با اینکه ارزش فوتبالیست‌های شاخص مثل وریا غفوری بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما رقم 10 میلیارد تومان که گفته می‌شود بهای قرارداد فصل جاری وی بوده، رقمی بس افراطی و فراتر از چیزی است که باید برای متاعی از این دست پرداخت. برای بازیکنان دیگری هم در باشگاه‌های مختلف و از جمله در اردوی قرمزهای تهران و تبریز و سپاهان، ارقام نجومی پرداخت شد که برخی بیش از حد انصاف و منطق بودند. این ارقام افراطی به این سبب تعیین و پرداخت شد که فوتبال با قانون منع استفاده از خارجی‌ها مواجه شد و چون نمی‌شد افراد تازه‌ای را از سایر کشورها به ایران آورد، سهم و حق فوتبالیست‌های ایرانی به خودی خود بالا آمد.

 

اگر منطق در کار بود

با این حال اگر منطق و تعقل در کار مدیران باشگاه‌های ما سهم داشت و آنها با خرد بیشتری عمل می‌کردند، امکان نداشت که این ارقام نجومی صرف جذب و به‌کارگیری افرادی شود که اگرچه بازیکنان خوب و سزاواری هستند اما شاید ارزش واقعی‌شان فقط در حد 2میلیارد و حتی کمتر از آن باشد. ضرر پرداخت‌هایی بسیار بیش از این به این قبیل بازیکنان، فقط هدر رفتن بودجه باشگاه‌ها و به تبع آن، تضعیف بنیه مالی آنها نیست بلکه خود بازیکنان را هم به گمان‌هایی در زمینه سطح بازی و کارآیی‌شان می‌رساند که منطبق با حقیقت نیست و وقتی این بازیکنان با توقع و نگرش‌هایی از این دست وارد وادی‌های دیگری می‌شوند و در آنجا به بن‌بست می‌رسند، می‌فهمند که حقیقت وجودی‌شان چیست و به چه سبب و با کدام ابزار و ایده‌ها به این نتیجه واهی و غلط رسیده بودند که می‌توانند راهگشای هر مشکلی باشند و از ستاره‌های مسلم فوتبالند و کمتر کسی می‌تواند مقابل آنها قد علم کند.

 آتش به سوی روبه‌رو

صرفنظر از باورهای فردی و گمان‌های غلطی که از آن یاد شد، این وظیفه مدیران و مربیان است که در زمان استخدام یا تمدید قرارداد بازیکنان داخلی ارقامی را هزینه کنند که عقلایی باشد و با پرهیز از پرداخت‌های نجومی، کل فوتبال را به بیراهه نبرند و یک بساط غلط اقتصادی را بر کل لیگ حاکم نسازند. همانطور که ورود خارجی‌ها به چرخه لیگ سبب شده بود قیمت داخلی‌ها قدری کمتر و عقلایی‌تر شود، بازگشت‌شان به این عرصه نیز اثری مجدد و مشابه خواهد داشت زیرا خواه ناخواه از بهای داخلی‌ها خواهد کاست و دیگر نیازی نخواهد بود که حتی برای جذب بازیکنان متوسط و معمولی 5 میلیارد تومان هزینه کرد و اگر بازیکنان مورد نظر ملی‌پوش باشد، این رقم به 7 و 8 و در نهایت 10و11 میلیارد افزایش یابد. پس از انعقاد قراردادهایی با این قیمت و به جریان افتادن همکاری‌های فیمابین، سران استقلال کوشیدند با جلب رضایت بازیکنان، قیمت قرارداد آنها را کاهش دهند اما طبعاً این تلاش بی‌حاصل ماند زیرا هیچ‌یک از افراد به مال و مکنت رسیده حاضر نبودند از آن چشم بپوشند و به ارقامی کمتر تن بدهند. در نتیجه کوشش‌هایی از این دست نه تنها این قیمت‌های افراطی را کم نکرد بلکه یک فضای پرتنش را در باشگاه‌ها دایر و روابط سران باشگاه را با بازیکنان تیم سست‌تر و مخدوش‌تر کرد و تو گویی دو طرف در دو سوی ماجرا ایستاده و به سمت یکدیگر آتش گشوده‌اند.

 

فضایی غیرمفید

مصاحبه‌های متعدد و افشاگرانه و حرف و حدیث‌های متعددی که از نارضایتی استخدام‌کنندگان از پرداخت‌های نجومی و از رضایت دریافت‌کنندگان این ارقام سخن می‌گفت، فضایی را به لیگ بیستم بخشیده که اصلاً طبیعی و مفید نیست و اگر بازگشت احتمالی خارجی‌ها به لیگ ما یک بهره بزرگ و اصلی داشته باشد، برچیده شدن این فضا و بازگشت نسبی و تدریجی قیمت‌ها به ارقامی منطقی‌تر و حاکم شدن تقریبی عدالت بر این ماجراها است. 

چیزی که اگر ادامه یابد و پرداخت‌های 10 میلیاردی استمرار پیدا کند، عملاً چیزی را از فوتبال ما باقی نخواهد گذاشت. فراموش نکنیم که تا همین 8، 9 سال پیش حداکثر قیمت فوتبالیست‌های خوب و مطرح ما 800 یا 900 میلیون تومان بود و وقتی هم که آن سد شکسته و قیمت یک میلیارد تومان و قدری بیش از آن متداول شد، باز شمار بهره‌گیران از این روند به بیش از انگشتان یک دست نمی‌رسید. الان بیش از هر زمانی، موقع قبول مسئولیت و درک این واقعیت است که هرگونه تخطی از ارقام منصفانه و رویکرد به ارقام نجومی کار مدیران باشگاه‌ها و افرادی بوده که این گونه امور را در دست داشتند و با بی‌تدبیری و پرداخت‌های بی‌رویه‌شان، کار را به شرایط تأسف‌آور کنونی کشاندند.