گزارش
آزاده پیراکوه @Apirakouh
شیوع ویروس کرونا و تمهیداتی که برای جلوگیری از گسترش این ویروس همزمان با المپیک توکیو انجام میشود؛ تنها دغدغه مسئولان کمیته برگزاری بازیها و کمیته بینالمللی المپیک نیست و مسائل دیگری هم وجود دارند که خیلی این روزها به چشم نمیآیند اما پیشبینی این است که در روزهای برگزاری المپیک زمینه ساز اتفاقهایی شوند؛ مثل ماجرای جورج فلوید و تلاش برای جلوگیری از هرگونه اعتراض سیاسی ورزشکاران در زمان برگزاری بازیها.
مسألهای که ذهن مسئولان IOC را به خود درگیر کرده و باعث شده این روزها با دقت بیشتری موضوعات مرتبط را پیگیری کنند؛ این است که آیا میتوان اجازه داد ورزشکاران از رویدادی به نام المپیک برای بیان دیدگاههای سیاسی و مذهبی خود استفاده کنند؟ البته این موضوع تازهای در ورزش دنیا نیست و حداقل ایرانیها به واسطه امتناع از رویارویی با نمایندگان رژیم اشغالگر قدس با این موضوع زیاد دست و پنجه نرم کردهاند اما حواشی به وجود آمده بعد از کشته شدن جورج فلوید، باعث شده تا نگرانیهای مقامات برگزاری المپیک و کمیته بینالمللی المپیک وارد فاز جدیدی شود و قوانین قبلی بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد.
حرف از ماده 50 منشور المپیک است که کمیسیون ورزشکاران IOC زیر ذرهبین گذاشته است. در پی به وجود آمدن اعتراضات مردمی در کشور آمریکا به خاطر کشته شدن جورج فلوید توسط پلیس و همچنین مباحثی که بار دیگر در حمایت از سیاه پوستان و مبارزه با نژادپرستی راه افتاده، این نگرانی وجود دارد اعتراضهایی از این دست به المپیک کشیده شود و بازیها را تحت تأثیر قرار دهد. به همین خاطر در چند ماه اخیر، اعضای کمیسیون ورزشکاران و کارشناسان حقوقی کمیته بینالمللی المپیک جنبههای مختلف این موضوع را بررسی کردهاند. حتی نظرسنجی انجام شده تا بار دیگر این موضوع به بحث گذاشته شود که بر اساس یافتههای این نظرسنجی 70 درصد از 3547 پاسخ دهنده که از 185 کشور و 41 ورزش المپیک بودهاند، گفتهاند زمین بازی و مراسم رسمی این بازیها مانند مراسم اهدای مدال، مکان مناسبی برای نشان دادن اعتراض نیست.
البته مخالفان این نظر بحث آزادی بیان را پیش کشیدهاند که مسئولان کمیسیون ورزشکاران در پاسخ میگویند از کارشناسان حقوق بشر مشاوره گرفتهاند و آنها هم بر این عقیده بودهاند که در نظر گرفتن محدودیتها برای جلوگیری از رفتارهای سیاسی و مذهبی در رویدادی مانند المپیک با آزادی بیان منافات ندارد. به همین خاطر در گام نخست از سوییIOC و کمیسیون ورزشکاران این توصیه شده که ورزشکاران و همراهانشان در زمین مسابقه از انجام هر نوع رفتار سیاسی و مذهبی که از نگاه IOC میتواند تبعیضآمیز باشد؛ بپرهیزند.
البته در ادامه فعالیتهایی که در چند ماه گذشته انجام شده؛ IOC کمی جلوتر رفته و از در نظر گرفتن محدودیتها و حتی تهدید به تعلیق استفاده کرده تا با این ابزار جلوی هر اتفاقی را در توکیو بگیرد.
گفته میشود با توجه به دغدغهها و نگرانیهایی که بابت سلامت ورزشکاران وجود دارد، مسئولان برگزاری نمیخواهند از جهات دیگر دچار حاشیه شوند؛ به همین خاطر از هم اکنون سختگیریهایی که البته خارج از چارچوبهای منشور المپیک نیست، اعمال کرده و میخواهند جلوی بروز هر حاشیهای از این دست را بگیرند.
کریستی کاونتری، رئیس کمیسیون ورزشکاران حتی در آخرین نشست هیأت اجرایی IOC که هفته گذشته به صورت وبینار برگزار شد، تأکید کرد که قرار است با در نظر گرفتن اتفاقهای اخیر، ماده 50 منشور المپیک بار دیگر مورد بررسی بیشتری قرار گیرد اما این به منزله بیتوجهی به آنچه فعلاً در منشور وجود دارد، نیست.
با توجه به سختگیریهایی که IOC بر آنها تأکید کرده، به نظر میرسد باید مسئولان کاروان اعزامی ایران به المپیک نیز دقت نظر بیشتری در این ارتباط داشته باشند تا مشکلی از این دست برای ورزش ایران به وجود نیاید. کمیته بینالمللی المپیک در همین چند روز اخیر، بارها به وضوح از واژه تعلیق استفاده کرده که همین موضوع با توجه به مسائلی که ورزش ایران در چند سال اخیر با آنها مواجه شده و پروندههای بینالمللی که داشته؛ نشان میدهد تا چه حد حساسیتها روی ورزش ایران زیاد است؛ همانطور که در توکیو روی آمریکاییها این حساسیت وجود دارد.
این موارد حتماً به صورت دستورالعمل بار دیگر به کمیتههای ملی المپیک کشورها ارسال میشود که به نظر میرسد برای جلوگیری از هر حاشیهای، باید پیش از سفر این موارد به ورزشکاران، کادر فنی و سرپرستان آنها آموزش داده شود تا مبادا اتفاقهایی بیفتد که در المپیک برای کاروان ایران حاشیه درست شود. در این دوره سختگیریها به صورتی است که مثلاً حتی در رشته کشتی، دور افتخار با پرچم برای نفرات دوم و سوم، قانونی نیست. یا مثلاً هیچ ورزشکاری اجازه ندارد در محوطه بازیها، دهکده و روی سکو از شعارهای مذهبی یا سیاسی روی لباسش استفاده کند که اگر این اتفاق بیفتد، با تعلیق مواجه میشود. این دستورالعمل ریزه کاریهایی دارد که باید حتماً یک بار برای ورزشکاران مرور شود مبادا ورزشکاری ندانسته خودش و کاروان ایران را با مشکل مواجه کند.