دوچرخهسواری در شهر، دارای فواید و مزیتهای بسیار زیادی است، به همین خاطر در بسیاری از شهرهای پیشرفته جهان به استفاده شهروندان از دوچرخه تأکید بسیاری میشود و بسترهای مناسب برای دوچرخهسواری فراهم شده است. امروزه جوامع توسعه یافته کاملاً دریافتهاند که راه رهایی از آلودگی و گرم شدن دمای کره زمین، آلودگی هوا و همچنین اتلاف وقت ناشی از ترافیک، استفاده از وسیله نقلیه پاک و بدون آلودگی است؛ خصوصاً آنکه با توجه به بالا رفتن سرعت زندگی در دنیای مدرن امروزی و غافل شدن اکثر افراد جوامع شهرنشین از سلامت بدن و عدم ورزش کافی، دوچرخهسواری به عنوان یک ورزش، سلامت افراد را در بلندمدت نیز تأمین خواهد کرد، به همین دلیل، در بسیاری از جوامع، فراهم کردن زیرساخت برای دوچرخهسواری در شهرها از ضروریات بوده و تلاشهای زیادی برای اختصاص هزینه و بودجه کافی برای فراهم کردن این وسیله نقلیه برای شهروندان عادی و فرهنگسازی استفاده از دوچرخه صورت میگیرد.
دوچرخه و شهرهای مهم جهان
با توجه به فواید اشاره شده برای استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه درون شهری، در کلانشهرها تلاش مدیران بر ایجاد زیرساختهای مناسب است، به نحوی که در بعضی از شهرها اقدامات بسیار ویژهای در این حوزه انجام شده است.
به طور مثال در سال 2010 شهر لندن طرحی مبنی بر دوچرخه محور شدن شهر ارائه داد. همین طرح کافی بود تا معماران شهری به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند که در نتیجه آن، امروزه شاهد 500 ایستگاه دوچرخه در لندن هستیم.
در کالیفرنیا، اهمیت دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه به قدری بالا است که برای آن مانند موتورسیکلت و ماشین، قوانین راهنمایی و رانندگی وضع کردهاند و متخلفان این قوانین، مشمول جریمه خواهند شد. در کشورهایی مانند هلند، دانمارک و آلمان، بزرگراههایی برای دوچرخهسواران اختصاص دادهاند. در آلمان، اتوبان 5 کیلومتری مخصوص دوچرخهسواران ساخته شده است که 10 شهر غربی آلمان و 4 دانشگاه را به هم وصل میکند. طول این اتوبان به 10 کیلومتر نیز خواهد رسید؛ حدود 2 میلیون نفر که محل زندگی آنها در اطراف این اتوبان است به راحتی میتوانند به آن دسترسی داشته و از آن استفاده کنند.
در ایتالیا دوچرخهسواری جزو سنتهای قدیمی مردم این کشور بوده است و امروزه قیمت بالای خودرو و سوخت آن باعث شده است تا مردم دوباره به این وسیله نقلیه روی بیاورند، تا حدی که در سال 2011 خرید دوچرخه بیشتر از خرید خودرو در این کشور گزارش شد.
دوچرخههای اشتراکی
برای ترویج استفاده از دوچرخه به عنوان وسیلهای برای تردد در شهر، فقط در نظر گرفتن افرادی که دوچرخه دارند کافی نیست و برای عموم مردم هم باید چارهای اندیشید. این ایده، اساس سیستم دوچرخههای اشتراکی شهری (Bike Sharing) است.
سیستم کار ساده است، دوچرخه از ما، رکاب زدن از شما! شرکتهایی هستند که با تهیه تعدادی زیادی دوچرخه و ایستگاههای مخصوص، این امکان را برای افراد بدون دوچرخه فراهم میکنند تا در مسیر مورد نظرشان از این دوچرخهها استفاده کنند. افراد دوچرخه را در ایستگاه مبدأ با استفاده از نرم افزار نصب شده روی تلفن همراه خود تحویل گرفته و در مقصد تحویل ایستگاه دیگری میدهند. البته در بعضی موارد میتوان دوچرخه را بیرون از ایستگاه قرار داد. هزینه استفاده از این سیستم بسیار کم بوده، به طوری که در هزینههای رفت و آمد افراد صرفهجویی خواهد شد.
از موفقترین نمونههای دوچرخه اشتراکی میتوان به شهر مونترال در کانادا اشاره کرد که دوچرخههایی را در اختیار شهروندان برای استفاده قرار میدهند. نام این دوچرخهها بیکسی است و از ترکیب دو کلمه دوچرخه (Bicycle) و تاکسی (Taxi) گرفته شده است، به این مفهوم که برای حمل و نقلهای درون شهری به جای استفاده از تاکسی به راحتی میتوان از آنها استفاده کرد. ایستگاههای دوچرخهسواری جهت پارک کردن دوچرخهها برای استفاده شهروندان در شهرهای تورنتو، مونترال و بوستون دایر شدهاند.