در اواخر دوره قاجار، کشتی پهلوانی ایران شرایطی متفاوت از گذشته پیدا کرده بود. چندین دهه بود که پهلوانی پایتخت به شغلی پردرآمد بدل شده بود و کشتیگیران برای اینکه صاحب بازوبند پهلوانی شده و حقوق سالانهای با عنوان «حق سفره» دریافت کنند، از انجام هرگونه حرکت غیراخلاقی و حتی جنایت هم رویگردان نبودند. زورخانهها به مرور محل کشمکش و جنجال شدند و کشتیگیران باستانی بدل به قداره بندهایی شدند که با خالکوبیهایشان، خودنمایی میکردند.
در شرایطی که هنوز خبری از کشتی روی تشک در ایران نبود و مسابقات به شکلی سنتی برگزار میشد، گروهی از پهلوانان به سرپرستی «حاج میرزا محمود شریف» (ملقب به جورابچی) جمعیتی با عنوان «جمعیت گُردان ایران» تشکیل دادند. هدف از تشکیل این انجمن، نظم بخشیدن به رقابتهای ورزشی تحت قوانین فنی و اخلاقی مشخص بود. این انجمن بیشباهت به جماعتهای فراماسونری نبود؛ با این تفاوت که شرط ورود به آن، داشتن مذهب شیعه دوازده امامی بود:
یا ذوالقوه المتین
مرامنامه جمعیت گردان ایران
تأسیس وزارتخانهها، تسهیل امور ورزش، حل و عقد مسائل قامضه مربوط به ورزش و ورزشکاران، مساعدت مشروع در موقع لزوم با یکدیگر. ایجاد حس ورزشی به وسیله نمایشات و تطبیق ورزش با اصول حفظ الصحه.
قیام به فرایض مذهب جعفری از قبیل جدیت در انجام امر به معروف و نهی از منکر و دستگیری از فقرا و مساکین و غیره.
معاضدت و موافقت با حکومتی که حامی اسلام، مروج ورزش، مشوق صنعت، حافظ امنیت و حدود و ثغور مملکت بوده و در پیشرفت مسائل اقتصادی از هیچ گونه مجاهدت و مساعدت مضایقت ننماید.
نظامنامه جمعیت
شرایط ورود: ماده یک - هر فردی که قبول عضویت این انجمن را مینماید، باید حاوی شرایط ذیل باشد:
الف: مسلمان شیعه اثنی عشری باشد.
ب: متجاهر به فسق و سوء اخلاق نباشد.
ج: مذام و نظام جمع را قبول کرده باشد.
د: دارای دو نفر معرف از افراد جمعیت باشد.
ماده دو- داوطلبان باید تقاضانامه خود را به مجمع مرکزی فرستاده تا پس از تحقیقات تصویب شود.
ماده سه- عضوی که ورودش تصویب شود باید تعهدنامه ذیل را در حوزهای که شرکت دارد قرائت و امضا نماید تا به مجمع مرکزی ارسال گردد.
تعهدنامه: اینجانب... ولد... به شرافت و وجدان خود قسم یاد میکنم که در پیشرفت مقصد جمعیت ساعی بوده و در حفظ الغیب افراد کوشش نمایم، همیشه تابع و پیرو اکثریت بوده، خیانتی نکرده و اسرار جمعیت را فاش ننمایم.
فصل دوم: وظایف افراد
ماده چهار- هر فردی که بعد از انتخابات وارد جمعیت شود یا در موقع انتخابات غایب باشد، حق نظر در انتخابات گذشته را ندارد.
ماده پنج- هر فردی برای شرکت در مخارج جمعیت موظف است در هر ماه اقلاً دو قران به صندوق جمعیت بپردازد.
ماده شش- افراد حق هیچگونه مذاکرات و اقداماتی از طرف جمعیت ندارند مگر با اعتبارنامه کتبی و رسمی
ماده هفت- هر فردی که نسبت به یکی یا چند نفر از همقدمان خود سوءظن ببرد باید توسط رئیس حوزه از مجمع مرکزی تقاضا نماید که شخص یا اشخاص مظنون را محاکمه نموده، نتیجه را به شورای عالی اطلاع دهد. در صورتی که به تقاضای او ترتیب اثر داده نشود، حق دارد تقاضای خود را مستقیماً به مجمع مرکزی بدهد، شخص محکوم میتواند از شورای عالی تقاضای تجدید نظر نماید.
ماده هشت- هیچیک از افراد نمیتوانند در احزاب سیاسی دیگر عضویت داشته باشند، مگر با اجازه مجمع مرکزی (در صورتی که مرام آن جمعیت با مرام جمعیت گردان مخالفت نداشته باشد) در صورت تمرد، عضو متمرد محاکمه و اخراج میشود.
(این نظام نامه در جلسه پنجم به تاریخ 7 شهر رجب 1343 قمری برابر با 12 دلو 1303 شمسی به اتفاق آرا تصویب گردید.
صحیح است. الحاج محمود شریف القمی مدیر و مؤسس مجمع گردان ایران مرکزی)