حمیدرضا عرب 

 

واگذاری سرخابی‌ها در فوتبال ایران به بخش خصوصی تبدیل به بحثی کشدار و حوصله‌سربر شده اما همچنان خبرهای متعددی پیرامون انتقال امتیاز این باشگاه‌ها به بخش خصوصی در رسانه‌ها مشاهده می‌شود و حتی وزارت ورزش و جوانان با قدرت از انتقال این دو باشگاه در ماه‌های آتی خبر می‌دهد.

این ادعا زمانی زیر سؤال می‌رود که روشن است در شرایط فعلی عملاً هیچ‌یک از باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به آن درجه از سوددهی نرسیده‌اند که برای خریداران خود جذابیت مالی ایجاد کرده تا آنها سرمایه‌های خود را وارد چرخه فوتبال کنند. این دو باشگاه سال‌ها است از حق طبیعی خود در پخش تلویزیونی محرومند و نمی‌توانند حقوق واقعی خود را از سازمان صدا و سیما دریافت کنند.

این وضعیت در حالی آینده هر دو باشگاه را به مخاطره انداخته که در تمام لیگ‌های معتبر دنیا اصلی‌ترین منبع درآمد یک باشگاه از همین حق پخش تلویزیونی است اما در ایران کمتر از 30 درصد از حقوق واقعی باشگاه‌ها پرداخت می‌شود؛ مسأله‌ای که ناخودآگاه موجبات انباشت بدهی‌ها را نیز فراهم آورده و باشگاه‌های بزرگ و پرطرفدار فوتبال ایران را به بنگاه‌هایی ضررده و کاملاً ورشکسته تبدیل ساخته است.

در حالی که در روزهای اخیر دوباره موج تازه‌ای از خبرهای واگذاری دو باشگاه به گوش می‌رسد یکی از بازیکنان سابق استقلال به نام جابر انصاری به دلیل خلف وعده مسئولان باشگاه دوباره از این باشگاه شکایت کرده تا حقوقش را دریافت کند. این سؤال مطرح است که باشگاهی که همچنان با بدهی مواجه است چگونه می‌تواند قانون را دور بزند و به بخش خصوصی واگذار شود؟ اصلی‌ترین مسأله در واگذاری باشگاه‌ها شفافیت مالی و نداشتن بدهی انباشته است که باشگاه استقلال همچنان درگیر همین مشکلات است و به زودی نیز شکایت استراماچونی حلقه را بر مدیران این باشگاه تنگ‌تر خواهد کرد.

با این وجود جریانی بی‌آنکه شرایط اقتصادی باشگاه استقلال را عمیقاً درک کند سعی در القای این موضوع دارد که باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به زودی به بخش خصوصی واگذار می‌شود در حالی که حتی اگر بدهی‌های بزرگ این دو باشگاه را نیز نادیده بگیریم اصولاً این دو باشگاه هیچ جذابیت و صرفه اقتصادی برای خریداران احتمالی ندارند و آنها که برای خرید این باشگاه‌ها پا وسط بگذارند نیز دنبال مقاصدی همچون فرارهای مالیاتی یا کسب درآمد از طرقی خارج از دایره درآمد‌زایی باشگاه‌های حرفه‌ای خواهند بود.

درعین حال بسیاری از اقتصاددان‌ها ورود این دو باشگاه در بحران کنونی بورس را اقدامی نادرست می‌دانند. دکتر حسین زاغفر، استاد دانشگاه الزهرا در این باره به خبرگزاری فارس می‌گوید: «‌در روزهایی که بازار بورس و سهامداران از حضور در این بازار پشیمان‌اند و هر روز بر صف فروشندگان سهام در بازارهای مختلف بورس اضافه می‌شود، اعلام می‌شود که سرخابی‌ها از طریق بورس واگذار خواهند شد. بر فرض محال که باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال تمام شرایط عرضه را داشته باشند اما سؤال کلیدی و مهم این است که چرا در سیاه‌ترین روزهای سه دهه اخیر بازار، قرار است چنین اتفاقی روی دهد؟ این سؤال را باید با تدبر بررسی کرد.»

حال سؤال این است که متولیان دو باشگاه چه جذابیتی برای خریداران ایجاد کرده‌اند تا آنها به سرمایه‌گذاری در این باشگاه‌ها از خود تمایل نشان دهند؟

آیا صرفاً سند زدن برخی ورزشگاه‌ها که با هزینه‌های دولتی ایجاد شده، به نام این دو باشگاه می‌تواند دلیلی بر هموار بودن راه برای ورود این دو باشگاه به بخش خصوصی و ایضاً سوددهی باشد؟

به هر حال ماجرای خصوصی‌سازی دو باشگاه به ماجرایی تکراری تبدیل شده و بعید است که وزارت ورزش به تنهایی قادر به عبور از این بحران باشد ضمن اینکه باید توجه داشت اصولاً انتقال امتیاز باشگاهی همچون استقلال یا پرسپولیس که مدعیان بسیاری را در پس خود می‌بینند بسیار مخاطره‌آمیز است و هیچ بعید نیست حواشی گسترده‌ای را در ورزش ایران به پا کند.