گابریله مارکوتی
بعد از باخت 2 بر صفر رئال مادرید مقابل شاختار دونتسک در لیگ قهرمانان، زینالدین زیدان گفت استعفا نمیکند؛ با وجود پنجمین باخت در 11 بازی اخیر و اینکه احتمال دارد برای نخستین بار در تاریخشان از مرحله گروهی لیگ قهرمانان حذف شوند.
این به خاطر آن است که زیدان دریافته اخراج نمیشود یا اینکه حداقل باید چند طبقه در جهنم پایینتر بروند تا این اتفاق بیفتد. مثل بدباختن به بوروسیامونشن گلادباخ در بازی چهارشنبه -که با پیروزی صعود میکنند و تساوی کافی است اگر شاختار به اینتر ببازد- یا گندزدن در دو بازی پیش روی لیگ، امشب برابر سویا و هفته آینده در دربی مادرید مقابل اتلتیکو. شاید اینها هم کافی نباشد که فلورنتینو پرس، رئیس رئال مادرید ماشه را بچکاند. چرا زیدان اینطور به کارش چسبیده است؟ نه، به خاطر نزدیک به دو دهه حضور در باشگاه به عنوان بازیکن، مربی یا کمک مربی نیست یا حتی سه قهرمانی اروپا و دو قهرمانی لیگ در پنج سال. به خاطر این است که جدا از نتایج اخیر، زیدان کاملاً به رئال مادرید میآید. او باعث جنجال نمیشود. چهره باشگاه را در میان مردم مخدوش نمیکند و در جمعهای خصوصی با دوستانش درباره باشگاه درددل نمیکند. ستارهها را نمیآزارد. با مربیهای دیگر در نمیافتد. داورها را نمیترساند. باشگاه را مجبور به خانهتکانیهای گرانقیمت نمیکند. در واقع از آن شب در برلین در فینال جام جهانی 2006 دیگر عصبانی نشده. زیدان آرام و کنترلشده است و این چیزی است که فلورنتینو در حال حاضر میخواهد. این تغییر نمیکند مگر همانطور که گفتیم اوضاع بد شود، واقعاً بد. در عین حال، چیزی که میتواند تغییر کند این است که زیدان خودش بخواهد برود. کاری که قبلاً کرده و میشود تصور کرد لحظهای برای او برسد که از خودش بپرسد، آیا بازیکنانش پیامش را دریافت نمیکنند. یا اگر حس کند دیگر نمیتواند از بازیکنانش بازی بگیرد. یا اگر کارش پراسترس باشد و نتیجه کافی را به همراه نداشته باشد.
خب، الان وقتش است؟
شاید باید مقامات رئال را مقصر دانست. بعد از خرید تونی کروس در سال 2014 تنها فوقستاره جذب شده توسط رئال، تیبو کورتوآ است؛ یک دروازهبان. رئال مادرید یک ستاره همیشه مصدوم را با 140 میلیون دلار خریده (ادن آزار) که در 16 ماه دو گل در لیگ زده، 120 میلیون دلار برای دو برزیلی آیندهدار اما ناامیدکننده (رودریگو و وینیسیوس جونیور) خرج کرده -نباید فراموش کنیم به ترتیب 19 و 20 سال سن دارند- و 70 میلیون دلار پول داده برای مهاجمی که کم بازی میکند و کم گل میزند (لوکا یوویچ). رئال در شش سال گذشته 350 میلیون دلار دیگر هم برای بازیکنانی پول داده که بیسر و صدا آمدهاند و رفتهاند یا آنقدر معمولی هستند که هیچوقت چیزی نمیشوند (ادر میلیتائو، فرلان مندی، آلوارو اودریوسولا، ماریانو دیاس، تئو هرناندس، براهیم دیاس، دنی سبایوس، آلوارو موراتا، ماتئو کوواچیچ و دانیلو). اشکال این منطق این است که رئال مادرید در این مدت جامهای مهمی برده، سه قهرمانی اروپا و دو قهرمانی لیگ. انتقاد دیگر این است که تیم به اندازه کافی برای جوانسازی فعالیت نداشته هرچند بعضی از بازیکنان جوان مثل فدریکو والورده و مارتین اودگارد قابل اعتماد نشان دادهاند. آنچه واقعاً به رئال ضربه زده مصدومیتها است مثل اتفاقی که رشد ایسکو و مارکو آسنسیو را متوقف کرد. اینها برای تبرئه فصل زیدان نیست بلکه عوامل روند فوقالعاده رئال در فصل گذشته بعد از تعطیلات ناشی از ویروس کرونا است که با کسب 31 امتیاز از 33 امتیاز ممکن به قهرمانی تیم انجامید. چرا شش ماه پیش توانستند و حالا نه؟
مصدومیتهایی که برای سرخیو راموس و دنی کارواخال و دیگران پیش آمده، بخشی از پاسخ است اما معلوم نیست چرا رافائل واران 27 ساله و برنده جام جهانی ناگهان مثل رافائل بنیتس 60 ساله که تنها میتواند به عنوان مربی قهرمان جهان شود یا یک جام پلاستیکی برای خودش بخرد، بازی میکند. چرا تیم دائماً اشتباهات ذهنی احمقانه مرتکب میشود و چرا مثل بازی سهشنبه به زدن چند گل نزدیک میشوند و ناگهان گلهای بد میخورند. میانگین گلزنی تیم با فصل گذشته یکی است، 53/1 در برابر 52/1. دفاعشان بدتر است و متوسط یک گل خوردهاند در حالی که فصل قبل 83/0 گل بود و حتی زمانی که بعد از تعطیلات کرونا بازیها از سر گرفته شد، این رقم 7/0 بود اما بررسی اعداد به تنهایی کافی نیست و باید با آنچه میبینیم، تلفیقشان کنیم و این دو چیز را نشان میدهد. اول تیمی که خیلی تلاش میکند، گاهی نتیجه میگیرد و گاهی نه و بعد برای مدتی طولانی خودش را به زحمت میاندازد. دوم تیمی که زیاد گل میخورد و به حریفان فرصت گلزنی میدهد. دلیل آن بخشی به خاطر ناکامی سیستماتیک در زمین است و بیشتر ریشه در اشتباهات فردی در دفاع و دروازه دارد.
دوباره سراغ زیدان میرویم. او باید این بحران را بیرون از زمین تمرین مدیریت کند. هم از نظر عملی -دفاع در قالب تیم تا اشتباهات پوشش داده شود- و شاید مهمتر از آن آمادگی روانی، شناخت بازیکنانی که سرحال نیستند (بله منظورم واران است) و ایجاد آرامش و آمادگی لازم برای عبور از بازیهای سخت. اگر مسأله را حل کند، تا وقتی بخواهد در تیم میماند. در کوتاه مدت رئال اینطوری درست میشود و در بلندمدت به سرمایهگذاری و برنامهریزی و صبر و سلامت نیاز دارد.
خب، زیزو، به خودت مربوط است، فکر میکنی آمادهای؟