رضا عباسپور
قطعاً یکی از بدعتگذاریهای درست و قابل تقدیر سیستم مدیریتی فعلی وزنهبرداری ایران در بخش میزبانیهای بینالمللی، گنجاندن و جا انداختن تورنمنت بینالمللی فجر در تقویم رسمی فدراسیون جهانی وزنهبرداری است. تورنمنتی که جای خالی آن برای وزنهبرداری ایران که جزو مدعیان اصلی در دنیای وزنهبرداری به شمار میرود در عرصه بینالمللی احساس میشد.
جا افتادن تورنمنت بینالمللی فجر یا همان (فجرکاپ) در تقویم جهانی کار بزرگی بود که با همت مجموعه مدیریتی و اهالی وزنهبرداری به نام وزنهبرداری ایران سند خورده است اما هرچه از زمان شروع و عمر این تورنمنت میگذرد اینطور به نظر میرسد که شرایط کیفی و کمی مسابقات با توجه به بحرانها و مشکلات سیاسی که در عرصه بینالمللی توسط دشمنان این مرز و بوم برای ما رقم میخورد به نسبت سالهای ابتدایی این مسابقات کمرنگتر از قبل شده و به جای پیشرفت، پسرفت قابل تأملی را پیش گرفته است! وزنهبرداری ایران از دهه 70 به بعد سابقه برگزاری چندین دوره تورنمنت بینالمللی البته به صورت ناپیوسته را در کارنامه خود داشته است.
مسابقاتی همچون جام اکو در بندرماهشهر، مسابقات دهه فجر و جام نامجو در تهران و تبریز و یکی دو تورنمنت مشابه که البته هیچیک از آنها ادامهدار و مستمر نبود و البته در تقویم رسمی فدراسیون جهانی نیز ثبت نشد اما از سال 94 تا به امروز بعد از تغییرات مدیریتی که در فدراسیون وزنهبرداری ایران ایجاد شد تقریباً همتی دستهجمعی و همهگیر برای گرفتن مجوز برگزاری یک مسابقات معتبر و در خور شأن و نام وزنهبرداری ایران در عرصه بینالمللی شکل گرفت.
برهمین اساس و با توجه به نیت جدی که برای گنجاندن یک مسابقات درجه یک بینالمللی در تقویم رسمی فدراسیون جهانی وزنهبرداری وجود داشت، تاماش آیان رئیس کهنهکار و قدیمی فدراسیون جهانی سرانجام متقاعد شد که جای یک سهمیه سالیانه را در تقویم جهانی برای میزبانی وزنهبرداری ایران از یک مسابقات اسم و رسمدار بینالمللی خالی بگذارد.
برهمین اساس و پس از گرفتن چراغ سبز از رئیس فدراسیون جهانی وزنهبرداری، مجموعه مدیریتی فدراسیون وزنهبرداری ایران تصمیم گرفتند برای گرفتن بودجه و حمایت مجموعه ورزش کشور برای برپایی و استمرار این تورنمنت بینالمللی هر سال در ایام دهه مبارک فجر، این تورنمنت را به یاد یکی از اساتید و مفاخر وزنهبرداری ایران نامگذاری کنند. اتفاقاً همین پروسه نیز از سال 94 که اولین دوره این تورنمنت بینالمللی به نام (جام فجر) در تهران و تالار مجموعه ورزشی آزادی (تالارایرانیان) برگزار شد، نام تورنمنت بینالمللی وزنهبرداری ایران در تقویم جهانی با عنوان (فجرکاپ) ثبت و تثبیت شد.
پسرفت کیفی به جای پیشرفت!
اما هرچه از زمان شروع و آغاز راه این تورنمنت معتبر بینالمللی گذشت، سطح کیفی و کمی مسابقات به جای اینکه بهبود پیدا کرده و روند رو به رشدی نسبت به ادوار قبلی داشته باشد، آرام آرام مسیر حرکتی معکوسی را در پیش گرفت و به جای حرکت صعودی، تقریباً سیر نزولی را تجربه کرد. همواره رسم است کشورهایی که میزبان مسابقات بینالمللی یا گرندپریکسها و تورنمنتهای مختلف میشوند، هر سال با بالا بردن سطح کیفی و کمی میزبانی خود سعی دارند تا جایگاه ویژهتری را در رنکینگ امتیازی و رتبهبندی فدراسیون جهانی بابت میزبانی ایدهآلی که داشتند برای برگزاری مسابقات معتبرتری همچون رقابتهای جهانی و قارهای به خود اختصاص دهند. دقیقاً اتفاقی که عکس آن براساس مستندات و شواهد موجود بر تورنمنت بینالمللی وزنهبرداری ایران یعنی (فجرکاپ) حاکم است.
پشیمانی خارجیها برای حضور در تورنمنت فجر کاپ!
البته این شرایط امسال و در حالی که کشورمان قرار است از اواسط بهمن ماه در استان گیلان و شهر رشت میزبان پنجمین دوره رقابتهای بینالمللی فجر باشد، به خاطر حوادث اخیر (سقوط هواپیمای مسافری اوکراین، ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همرزمان قهرمانش در عراق و مشکلات سیاسی که پس از آن بر خاورمیانه سایه افکنده است و نیز تحریمهای ناجوانمردانهای که کشور ما را در بر گرفته است) امکان هوا شدن میزبانی وزنهبرداری ایران و امتیاز گزینشی بازیهای المپیک 2020 توکیو بیش از پیش قوت گرفته و جدی شده است!
به واقع از سال 94 که وزنهبرداری ایران رسماً در تقویم رسمی فدراسیون جهانی وزنهبرداری نام تورنمنت بینالمللی خود یعنی (فجرکاپ) را ثبت کرده است، همواره در 4 دوره قبلی برگزار شده، هر سال به نسبت سال قبل افت محسوسی را از نظر استقبال و رغبت تیمهای مطرح خارجی برای حضور و شرکت در تورنمنت بینالمللی فجر ایران داشتیم و آن را کاملاً احساس کردیم.
سال ابتدایی این مسابقات یعنی سال 94 که برای اولین بار بعد از سالها انتظار موفق شده بودیم صاحب یک مسابقه معتبر بینالمللی در عرصه جهانی شویم که در تقویم فدراسیون جهانی رسماً ثبت شده باشد، شاید به جرأت میتوان اعتراف کرد بهترین و به یادماندنیترین تورنمنت بینالمللی فجری بود که در پایتخت میزبانش بودیم. برگزاری مسابقات به عنوان (تورنمنت گزینشی المپیک 2016 ریو) در آن برهه اتفاق بزرگی بود که حضور تاماش آیان رئیس فدراسیون جهانی وزنهبرداری، به همراه رؤسای کنفدراسیونهای 5 قاره جهان و اعضای هیأت رئیسه جهانی بر بالارفتن سطح کیفی و کمی آن بیش از پیش تأثیرگذار بودند. این مسابقات بدون شک بهترین و باکیفیتترین مسابقات برگزار شده در طول چهار دوره قبلی این تورنمنت بینالمللی بود که در تاریخ میزبانیهای وزنهبرداری ایران جاودانه و ماندگار شد اما بعد از این، در سال 95 و 96 استان خوزستان و شهر اهواز پس از اعلام آمادگی خود برای برگزاری و میزبانی این تورنمنت معتبر بینالمللی رسماً بعد از تهران 2 سال پیاپی به عنوان میزبان این رقابتها مسابقات را در سطح کیفی پایینتری برگزار کرد.
اتفاقاً استقبال تیمهای خارجی و ورزشکاران مطرح وزنهبرداری از این رویداد نیز به واسطه اینکه محل برگزاری مسابقات از تهران به استان خوزستان و شهر اهواز تغییر مکان داده بود، به خاطر بعد مسافت و دشوارهای پیش رو برای دریافت روادید حضور در این رقابت بینالمللی، کمتر از اولین سال برگزاری این رویداد در تهران بود.
سال 95 کشورهای اردن، آذربایجان، انگلیس، پاکستان، ایتالیا، ترکیه، رومانی، مجارستان، عراق، صربستان، تایلند، نیجریه، کامرون، تونس، لیبی، یمن، بنگلادش و اوگاندا 18 کشوری بودند که به همراه تیم ملی وزنهبرداری ایران در این رقابت حاضر شدند. البته اغلب این کشورها یا کلاً به جز اعزام داور برای قضاوت مسابقات، نماینده و ورزشکار دیگری نداشتند و یا اگر هم داشتند تیم را به صورت ناقص و محدود به اهواز گسیل کرده بودند. سال 96 هم خوزستانیها بار دیگر در شهر اهواز پذیرای میهمانان خارجی خود برای برگزاری جام فجر بودند. (تاجیکستان، گرجستان، یمن، آمریکا، صربستان، نپال، ترکمنستان، سوریه و افغانستان) 9 کشوری بودند که برای حضور در سومین دوره تورنمنت بینالمللی فجر در استان خوزستان حاضر شده بودند. دقیقاً کاهش محسوس تیمهای شرکت کننده در جام فجر، رکوردهای پایین و سطح کیفی نامطلوبی که بر این دوره از مسابقات حاکم شده بود، باعث شد تا هم خوزستانیها بیخیال میزبانی در دورههای بعدی این تورنمنت شوند، هم اینکه فدراسیون وزنهبرداری پالسهای منفی دریافتی از نوع و نحوه برگزاری این تورنمنت را دریافته و تصمیم بگیرد که چهارمین دوره فجرکاپ را بار دیگر در پایتخت یعنی تهران برگزار کند.
حضور تیمهای (آلمان، ترکیه، مصر، عراق، رومانی، ترکمنستان، لیتوانی، بنگلادش و اتریش) در چهارمین دوره تورنمنت بینالمللی فجر تهران و برگزاری این رقابت در شرایطی نه چندان مطلوب بیانگر روند نزولی بود که از نظر کیفی و کمی بر این رقابت بینالمللی سایه افکنده بود. مشکلات شدید مالی برای میزبانی، حمل و نقل، اسکان، تغذیه و تست دوپینگ از ورزشکاران به اضافه هدایای نقدی و پاداشها و از همه مهمتر نبود اسپانسر و حامی مالی قوی برای پشتیبانی مالی از این تورنمنت، همه و همه باعث شد تا مسئولان فدراسیون وزنهبرداری مجبور شوند بار دیگر برای برگزاری مسابقات فجر کاپ به فکر واگذاری امتیاز میزبانی به استانهای دارای پتانسیل و زیرساخت برگزاری یک تورنمنت بینالمللی بیفتند. البته تصمیمسازان فدراسیون وزنهبرداری دریافتند که این تورنمنت بینالمللی دچار افت محسوس و ملموسی شده که برای برونرفت از آن نیاز به ریشهیابی و تغییرات ریشهای در نوع و نحوه برگزاری این تورنمنت دارند. با این نگاه حالا قرار است استان گیلان و شهر رشت مرکز این استان میزبان پنجمین دوره تورنمنت بینالمللی فجر باشد. رقابتی که طبق تقویم فدراسیون جهانی قرار بوده به عنوان تورنمنت سیلور (نقرهای المپیک) رقابتی معتبر باشد برای ارتقای امتیازات وزنهبرداران امیدوار برای حضور در بازیهای المپیک 2020 توکیو اما برخی شنیدهها و اخبار از حواشی این جام بینالمللی حاکی از آن است که به واسطه مشکلاتی سیاسی و امنیتی که در خاورمیانه بیش از قبل شدت گرفته است، کشور آمریکا به همراه تعداد زیادی از کشورهای اروپایی یا حتی همین همسایههای آسیایی انصراف خود از حضور در این رقابت را به فدراسیون وزنهبرداری ایران اطلاع دادند و گویا قصد دارند قید حضور در جام فجر ایران را بزنند! با این اوصاف، اگر شرایط به همین منوال برای وزنهبرداری ایران پیش برود، قطعاً علاوه بر اینکه ممکن است امتیاز گزینشی المپیک (نقره ای) از این تورنمنت سلب شود، احتمال لغو پنجمین دوره رقابتهای بینالمللی جام فجر در استان گیلان و شهر رشت نیز وجود دارد. البته باید منتظر ماند و دید واکنش فدراسیون وزنهبرداری نسبت به این موضوع چیست؟ آیا تیمهای خارجی برای شرکت در فجر کاپ به ایران میآیند یا اینکه مسابقات مثل سالهای قبلی با حضور تیمهای درجه سه و چهار بینالمللی قرار است برگزار شود و یا اینکه اصلاً به طور کلی باید قید این تورنمنت را در سال جاری بزنیم؟!